SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 69
Descargar para leer sin conexión
HIPONATREMIA

Revisión y novedades terapeúticas




                                    A. Pelegrí
                               Novembre 2011
HIPONATREMIA

-Trastorno hidroelectrolítico mas frecuente en el ámbito
hospitalario

   -Hiponatremia leve (126-135 mEq/L):
       14% de los pacientes hospitalizados


   -Hiponatremia grave (Na<125 mEq/L):
       1% de los enfermos hospitalizados


-Mortalidad 60 veces superior a la de los pacientes
normonatrémicos
HIPONATREMIA
Incidencia y prevalencia




                           Upadhyay, Am J Med, 2006
Evolución según Natremia al ingreso
           OPTIMIZE-HF
                                              P < 0.0001




       260 HOSPITALES
       N = 46612




                               P < 0.0001


  P < 0.0001      P < 0.0001




                                            European Heart J 2007
Mortalidad hospitalaria tras ingreso con
   hiponatremia (Na < 135 mEq/l)

N = 98411 (14,5 % hipo Na)
Hospitalizados entre 2000 y
2003




                                  Am J Med 2009, 122: 857
Mortalidad hospitalaria, al año y a los 5 años
      según evolución de la natremia.
       (52.468 pacientes con 2 o más determinaciones)




                                           Am J Med 2009, 122: 857
Riesgo de caidas en hiponatremia leve


[SNa] 115-132 (126 ± 5) mEq/L




                                American Journal of Medicine (2006) 119
Riesgo de fractura en hiponatremia leve
     (Na < 135 mEq/l)



               Patients (%) n Controls (%)         Unadjusted         Adjusted OR
               = 513          n = 513              OR (CI)            (CI)

                                                   3.47 (2.09–        4.16 (2.24–
Hyponatremia   67 (13.06)       20 (3.90)
                                                   5.79)*             7.71)*


       OR, Odds ratio; CI, 95% confidence interval; *P < 0.001.



      La hiponatremia se asoció al 9,2% de todas las fracturas óseas


                                            Kengne y col. Q J Med 2008; 101:583–588
Riesgo de fractura en hiponatremia leve




                            Clin J Am Soc Nephrol 5: 167–168, 2010
•  La hiponatremia crónica leve/moderada NO ES BENIGNA

•  Induce alteraciones mentales, e inestabilidad

•  Se acompaña de un incremento de caídas y fracturas

•  Es posible que induzca osteoporosis

•  Es posible que sea algo más que un marcador de mayor
   mortalidad
Principales implicados en mantenimiento de la
                   osmolaridad plasmática
 Aumento
Osmolaridad   SED


                         H20

                                         AVP
                                        Aumento o
                                       disminución
                                          de la
                                       Osmolaridad
Osmolalidad plasmática
                 (280-290 mOsm/Kg)‫‏‬



  ADH                                    ADH         Sed


Orina diluida                    Orina concentrada
ESTIMULOS AVP


 OSMÓTICOS             NO OSMÓTICOS


Osmoles eficaces:      • Hipovolemia
•  Na, K, (glucosa)‫‏‬   • Hipotensión
                       • Náuseas,emesis
                       • Otros:
                         hipoxia,
                         glucopenia,
                         hormonas, etc
RECEPTORES DE VASOPRESINA

Receptor        Localización                          Funciones
  V1A(V1)   Músculo liso vascular                    Vasoconstricción, hipertrofia
                                                       miocárdica
                 Plaquetas                           Agregación plaquetar
                 Hepatocitos                         Glucogenolisis
                 Miometrio                            Contracción uterina
                 Cerebro
                 Riñón
                 Aumento del Ca++ citosólico
  V1B(V3)   Hipofisis anterior                        Liberación ACTH
             Cerebro
            Aumento del Ca++ citosólico

  V2        Membrana basolateral                  Inducción de la síntesis e
            del túbulo colector                   Inserción de canales de agua
                                                  AQP2 en la membrana apical,

            Endotelio vascular                 Liberación factor VIII y vWF
            Músculo liso vascular                 Vasodilatación
                Pulmón
                 Aumento AMPc
Immunoelectron microscopic image
Reabsorción del agua filtrada a lo largo de la nefrona
ESTADOS DE EXPRESIÓN AUMENTADA DE AQP-2


      • SIADH

      • Cirrosis hepática con ascitis

      • ICCV

      • Deficit de glucocorticoides

      • Panhipopituitarismo
Los riñones pueden excretar hasta 10 litros de agua
diariamente, mucho más que cualquier nivel de
ingesta hídrica oral habitual.


Por lo tanto, la retención de agua que produce
hipoosmolaridad e hiponatremia, ocurre con raras
excepciones, únicamente en pacientes con una
alteración en la excreción renal de agua.
SINDROMES HIPOSMOLALES
La sed contribuye, pero por
   si sola no lo provoca

        SED



                         H 20

                                          AVP
                                Dificultad primaria en
                                la excreción de agua libre
Valoración de hiponatremia

  Síntomas             Agudeza             Etiología



Condicionan la        Condicionan la   Condicionan el
agresividad del        velocidad de     tratamiento
  tratamiento           corrección       específico
SÍNTOMAS DE HIPONATREMIA


-AGUDA: (<48h): edema cerebral, convulsiones, muerte por
 herniación especialmente en mujeres jóvenes y niños


-CRÓNICA: (>48h): los mecanismos de adaptación
 minimizan el edema cerebral, pero su reversibilidad
 puede alterar la función neurológica:

   -cefalea
   -náuseas y vómitos
        -bradipsiquia,confusión,cambios de conducta,delirio
        -trastornos de la marcha
        -convulsiones
   -coma y exitus
HIPONATREMIA AGUDA O CRONICA
ADAPTACIÓN CEREBRAL A LA HIPONATREMIA



-Pérdida de Na+              minutos

-Pérdida de K+               horas

-Pérdida de solutos orgánicos               1 a varios días
    osmolitos (glutamine, glutamate, taurine, inositol, etc…)
HIPONATREMIA
 <48h                                            >48h
Clínica de instauración                          Menos clínica por
 aguda                                           instauración lenta



 EDEMA
CEREBRAL


                     AGUDA             CRÓNICA



 Corrección rápida            Corrección
 sin secuelas                  rápida
                                                    SÍNDROME DE
                                                  DESMIELINIZACIÓN
                                                     OSMÓTICA
Magnitud
Factores Clásicos
                    Duración


           SECUELAS DE LA HIPONATREMIA



                                  Edad No clásicos
                                  Sexo
                        Status hormonal
                          Encefalopatía
ENCEFALOPATIA HIPONATRÉMICA
                       Factores de riesgo

EDEMA CEREBRAL AGUDO
•  Mujeres en edad fértil en el postoperatorio
•    Mujeres añosas con tiazidas
•    Niños prepuberales
•    Enfermos psiquiátricos con polidipsia
•    Enfermos con hipoxemia
•    Corredores de Marathon


SINDROME DE DESMIELINIZACION OSMOTICA
•  Alcoholismo
•    Manutrición
•    Hipokaliemia
•    Quemados
•    Mujeres añosas con tiazidas
Edema cerebral en hiponatremia aguda
Síndrome de desmielinización osmótica




                           Hart BK, NEJM, 1995
Clasificación y causas de hiponatremia

    Déficit de Na y H2O       Exceso de H2O           Exceso de Na y H2O


       Hipovolemia            Euvolemia                Hipervolemia
       ↓Agua total            ↑Agua total              ↑Agua total
       ↓↓Na total             Na total normal          Na total normal o ↑



Pérdidas      Pérdidas            SIADH            Sd nefrótico       IRA
renales       extrarrenales   Déficil glucocort.   ICC, cirrosis      IRC


Naorina >20    Naorina <10      Naorina >30        Naorina <10     Naorina >20
La hiponatremia puede producirse en tres contextos de
hidratación, que es importante valorar tanto para el
diagnóstico etiológico como para establecer la estrategia
terapeútica.

La osmolaridad y concentración urinaria de sodio nos
ayudaran a establecer las causas de la hiponatremia y a
orientar el tratamiento.

Los casos debidos a excesiva pérdida de agua y sodio y
que por tanto se acompañan de depleción de volumen,
son tributarios de reposición hidrosalina isotónica.

En los casos con euvolemia o con hiperhidratación pero
con volemia efectiva reducida, la secreción de ADH juega
un importante papel en el desarrollo de la hiponatremia al
disminuir la excreción renal de agua libre.
•  Los algoritmos actuales de diagnóstico de la
   hiponatremia pueden clasificar erróneamente la causa
   debido a dificultades en la valoración de la volemia, uso
   de diuréticos, sobrediagnóstico del SIADH sin excluir
   otras causas, y definición demasiado estricta de “dilución
   urinaria máxima” en la polidipsia primaria

•  En un paciente hiponatrémico, quizás es más importante
   determinar en primer lugar la “agudeza” y “severidad”
   de la hiponatremia, que establecer su origen
SINDROMES HIPOSMOLALES: SIADH

La sed contribuye, pero por
    si sola no lo provoca


           SED




                              H20


                                               AVP
                                    Dificultad primaria en
                                    la excreción de agua libre
AVP
Causas del SIADH
            Cáncer                  Enfermedades          Trastornos              Fármacos                    Otros
                                     pulmonares              SNC
    Carcinomas                    Infecciones            Infección          Estimulación de la Hereditario
       (ej. pulmón,                  (ej. neumonía,       (ej. encefalitis, liberación de la
       orofaringe, tracto            absceso,             meningitis)‫‏‬      vasopresina o      Idiopático
       gastro-intestinal,            tuberculosis)‫‏‬      Hemorragia y aumento de su
       tracto                     Asma                   masas              acción             Transitorio
       genitourinario)‫‏‬                                   (ej. SAH,           (ej. cloropropamida,        (ej. Ejercicio
                                  Fibrosis quística       tumores             SSRIs,                      resistente,
    Linfomas                                              cerebrales,         carbamazepina,              anestesia
                                                          trauma              anti-psicóticos             general )‫‏‬
                                  COPD
    Sarcomas                                              craneal)‫‏‬          Análogos de la
                                                         Otros               Vasopresina               SIDA
                                  Fallo agudo             (ej. Esclerosis
                                  respiratorio                                (ej. desmopresina,
                                                          múltiple,           oxitocina,
                                                          síndrome            vasopresina)‫‏‬
                                  Ventilación             Guillain-Barre)‫‏‬
                                  presión-positiva


      SIDA = Síndrome de Inmunodeficiencia Adquirida; CNS = Sistema Nervioso Central ; COPD = Enfermedad pulmonar
      obstructiva crónica; SAH = Hemorragia subaracnoide ; SSRIs = Inhibidores de la Recaptación Selectiva de la Serotonina

1. Ellison DH, et al. N Engl J Med. 2007;356:2064-72.
2. Verbalis JG, et al. Am J Med. 2007;120(11A):S1-S21.
DIAGNÓSTICO DEL SIADH
Características esenciales

• Disminución de la osmolalidad plasmática efectiva (<275 mOsm/Kg)‫‏‬
• Osmolalidad urinaria elevada(>100 mOsm/Kg) en el contexto de
 hipotonicidad plasmática
• Na o > 40 mmol/l con ingesta de sal normal
• Euvolemia clínica
   •  No signos de depleción de volumen extracelular
   •  No signos de expansión de volumen extracelular
        (edema/ascitis)‫‏‬
• Función tiroidea y adrenal: normal
• No uso reciente de diuréticos
DIAGNÓSTICO DEL SIADH
Características suplementarias

• Ac urico < 4mg/dl
• Urea (BUN) < 10 mg/dl
• Fracción de excreción de sodio >1%;
   fracción de excreción de urea > 55%
• Fallo de corrección de la hiponatremia tras infusión SSF (0,9%)‫‏‬
• Corrección de la hiponatremia con restricción hidrica
• Test de sobrecarga oral de agua (SOA):
     (< 80% de excreción de 20 ml/Kg en 4h) o
      dilución urianria inadecuada (<100 mOs/kg)‫‏‬
• Niveles de AVP plasmáticos elevados, a pesar de la presencia
de hipotonicidad y euvolemia clínica
Tratamiento de la hiponatremia euvolémica. Algoritmo
                   según la clínica
                              Corregir inmediatamente
                              Salino 3% 1-2 ml/kg/h +/- Furosemida 20mg i.v.
Síntomas graves: vómitos,     ∆ Nap 0,5-2 mmol/l/h.
convulsiones, obnubilación,   Medir Nap cada 2h y parar si mejoría clínica o Nap >120
distrés respiratorio, coma    Seguir con restricción hídrica o Vaptanes
                              Iniciar evaluación diagnóstica


                              Diagnóstico etiológico
                              Descartar hipovolemia, si presente: salino 0,9%
  Síntomas moderados:         Iniciar corrección: salino 3% + furo 20 mg
                              Considerar Vaptanes
  náuseas, confusión,         ∆Nap 0,5 mmol/l/h
  desorientación              Parar cuando ∆ Nap 8-10 mmol/l en 24h ó 18 mmol/48 h
                              Medir Nap cada 4 – 6 h


                              Restricción de líquidos
                              Considerar Vaptanes si:
Asintomática o síntomas       - Fracaso restricción líquidos
mínimos: cefalea,             - Alteraciones de la marcha
irritabilidad,                - Nap < 125 mEq/L, con riesgo de + síntomas
dif. concentración,           - Necesidad de corrección de Nap (alta, cirugía)
                              - Prueba terapéutica
depresión
TRATAMIENTO HIPONATREMIA CRÓNICA




TIEMPO       OBJETIVO            LIMITES

 24h           6-8 mEq/L    10 mEq/L

 48h          12-14 mEq/L        18 mEq/L

 72h          14-16 mEq/L        20 mEq/L




                            Sterns, Sem Nephrol, 2009
Limitaciones en el Tratamiento del SIADH

	
  Poca colaboración a la restricción hídrica
(ingesta de NaCl debe ser elevada)

Fármacos de elección en casos refractarios, pero son de eficacia
limitada y seguridad cuestionable
•    Demeclocina (respuesta terapéutica lenta)

•    Litio (toxicidad)

•    Urea (formulación desagradable e incomoda)

•    Fenitoína, alcohol u opiáceos (toxicidad)	
  



                                                                   45
VAPTANES
(vasopressin antagonists)‫‏‬
Conivaptan
                                                 AVP                      Tolvaptan
               Conivaptan                                                 Satavaptan
                                                                          Lixivaptan

                   V1A                                                        V2
                                                 V1B


 VSCM Cor Plaquetas Hepatocitos              Hipofisis    Tubulo   Asa ascendente Endotelio
                                             anterior     colector de Henle       vascular

                   IP3
                   Ca++                          IP3               Adenilato ciclasa
                                                 Ca++                AMPc




Vasoconstricción
                         Agregación         Liberación   Reabsorción                Hemostasia
                         plaquetar          ACTH           H2O                      primaria
         Hipertrofia
         cardiaca                                                      Na+-K+-Cl-
                                Glucogenolisis
Antagonistas del receptor de vasopresina

 Fármaco       Dosis      Receptor AVP     Vía   Volumen orina   Osmolalidad orina   Excreción Na/24h



Conivaptan 20-40 mg/día       V1A y V2    IV     Aumentado        Disminuida            No cambios
(Vaprisol; Astella Pharma)‫‏‬

Tolvaptan    15-60 mg/día      V2        Oral    Aumentado        Disminuida           No cambios
(Otsuka)‫‏‬


Lixivaptan 100-200 mg mg      V2         Oral    Aumentado        Disminuida     No cambios con dosis bajas/
(CardioKine)                                                                      aumentada con dosis alta



Satavaptan 12,5-50 mg         V2         Oral    Aumentado        Disminuida          No cambios
(Sanofi-Aventis)
ANTAGONISTAS NO PEPTÍDICOS
   DEL RECEPTOR DE AVP
 Posibles indicaciones:


 SIADH
    ectópico
    SNC
    inducido por fármacos ?
    asociado al ejercicio ?

 Estados de edema y anasarca
    Insuficiencia cardíaca
    Cirrosis
TOLVAPTAN: PRINCIPALES ESTUDIOS

• ACTIV: Acute and Chronic Therapeutic Impact of a Vaspressin
            Antagonist in Congestive Heart Failure

• VICTOR: Vasopressin Inhibition in CHF by Tolvaptan Oral Regimen

• METEOR: Multicenter Evaluation of Tolvapatan Effect On Remodeling

• EVEREST: Efficacy of Vasopressin antagonism
in Heart Failure: Outcome Study with Tolvaptan

• SALT: Study of Ascending Levels of Tolvaptan in hyponatremia
SALT: Study of Ascending Levels of Tolvaptan in Hyponatremia




 Na x 129 mEq
 31% IC
 27% Cirrosis
 42% SIAHD
SALT-1 y SALT-2: Diseño del Estudio
  Objetivo Primario:
  ü    Corrección de la [Na+] evaluada por cambios en el promedio de [Na+]
        diariamente :

          Ø    Hasta el día 4 (eficacia a corto plazo)
          Ø    hasta el día 30                 (eficacia sostenida)


  Objetivos Secundarios:
  ü    [Na+] absoluta en cada visita
  ü    Tiempo para la normalización de la [Na+]
  ü     % de pacientes que requieren restricción de fluidos
  ü    Cambios en las puntuaciones iniciales a día 30 en la Encuesta Sanitaria
        SF-12 de pacientes incluidos




1. Schrier RW, et al. N Engl J Med. 2006;355(20):2099-2112.
2. SAMSCA™ Summary of Product Characteristics. 2009.                         54
SALT-1 y SALT-2: Resultados


Aumento 4 y 6 mEq/l
frente a 0 y 2 mEq/l
los dias 4 y 30.




40% y 55% con Na
normal frente a 10%
y 25% dias 4 y 30.




  1. Schrier RW, et al. N Engl J Med. 2006;355(20):2099-2112.
  2. SAMSCA™ Summary of Product Characteristics. 2009.          Placebo = Tto habitual
      55
SALT-1 y -2: Subanálisis de los pacientes con SIADH




                                     Placebo = Tto habitual


1. Data on file
                                                              56
SALT-1 y SALT-2: Efectos Adversos
ü      Más comunes:
        1.  ↑ Sed

        2.   Sequedad de boca
        3.   ↑ micción

ü      No hubo diferencias respecto los efectos graves entre los grupos

ü      No se registró ningún caso de desmielinización osmótica.

ü      Sólo en 4 de 223 pacientes (1,8%) en el grupo de Tolvaptán la
        velocidad de corrección fue mas rápido de lo permitido durante las
        primeras 24 horas del estudio
             (>0,5 mmol/L/hora; máximo observado, 0,61 mmol/L/hora)



      1. Schrier RW, et al. N Engl J Med. 2006;355(20):2099-2112.                                         57
      2. Adler SM, et al. AACE 16th Annual Meeting, Seattle, USA. 2007;Abstract 368; Oral presentation.
SALTWATER: Estudio abierto y a largo plazo

ü    Extensión de la fase III de los estudios SALT, después de volver al tto
      habitual durante al menos 7 días
ü    n = 111 pacientes                                     Placebo = Tto habitual




                                                     J Am Soc Nephrol 21: 705–712, 2010 58
SALTWATER: Estudio abierto y a largo plazo


ü    Una vez tratados con Tolvaptán, las [Na+] mejoraron y se
      mantuvieron en el intervalo normal hasta 4 años, sin una
      pérdida aparente de eficacia

ü    Al suspender el tto, la [Na+] se redujo aproximadamente
      hasta valores basales

ü    La normalización de la [Na+] pueden mantenerse con el tto
      con Tolvaptán a largo plazo

ü    El tto a largo plazo con Tolvaptán es bien tolerado

 1. Data on file
                                                            59
Estudio Clínico EVEREST



             Efficacy of Vasopressin antagonism
            in hEart failuRE: outcome Study with
                           Tolvaptan: EVEREST

                                              Study Results Overview
                 Please consult country-specific regulations regarding external
                                   discussion of the data.




ü  El estudio Everest investigó la eficacia y seguridad a corto y largo plazo
de Tolvaptán, añadido al tto habitual en pacientes hospitalizados por
agravamiento de una insuficiencia cardíaca


                                                                                  60
Estudio EVEREST – Principales resultados
 ü  n = 4133 pacientes con ICA (NYHA III-IV) y disfunción sistólica (FEVI < 40%)
        a.- Placebo (= Terapia estándar, incluyendo diuréticos, digoxina, inhibidores
        ACE, ARB, Aldosterona bloqueantes, β-bloqueantes, hidralazina y/o nitratos a
        a discreción del prescriptor)
        b.- Tolvaptán vía oral (30 mg/d) durante un mínimo de 60 días.




ü Tolvaptán	
   añadido	
   al	
   diuré,co	
   no	
   afecta	
   a	
   la	
   morbimortalidad	
  
global	
  y	
  cardiovascular	
  a	
  largo	
  plazo.	
  
Konstam MA, y cols. The EVEREST outcome Trial.. JAMA 2007; 297: 1319–31.                     61
Estudio EVEREST – Principales resultados




 ü  Tolvaptán añadido al diurético mejora los síntomas y signos a las 24 h y los 7
 días comparado con placebo (tto habitual), sin diferencias significativas en efectos
 secundarios graves


 ü  Los parámetros a largo plazo valorados : Mortalidad global y mortalidad CV u
 hospitalización, sin diferencias significativas respecto a placebo. 9.9 m de
 seguimiento


Gheorghiade M, y cols. The EVEREST for Heart Failure. JAMA 2007; 297: 1319-1331 / 1332–43.   62
Estudio EVEREST - Conclusiones
ü 	
  El tto a largo plazo (9 meses) no tuvo efectos significativos en
     morbimortalidad
ü  En pacientes hospitalizados con IC, tratados con Tolvaptán oral
    30 mg/día, facilita el manejo de la sobrecarga de volumen con:

      •  Reducción de peso temprana y sostenida
      •  Mejora en disnea y edema
      •  Normalización del [Na+]sérico

ü  Perfil de seguridad notable
       •  Preservación de la función renal
       •  No hubo cambios en: ritmo cardíaco, presión arterial, electrolitos

ü  Tolvaptán es un agente potencialmente útil para tratar pacientes con IC



                                                                          63
Guía práctica de uso de Tolvaptan

–  Iniciar Tolvaptán a dosis de 15 mg una vez al día.

–  Dar la medicación preferentemente por la mañana, con
   libre acceso al agua por parte del paciente

–  Ajustar Tolvaptán desde 15 mg/d a 30 mg/d y desde 30
   mg/d a un máximo de 60 mg/d si Nap < 135 mmol/L o
   si el incremento de Nap es ≤ 5 mmol/L en las 24 horas
   previas

–  Desde el inicio de tratamiento, los pacientes deben
   ingerir fluidos según la sed que tengan.
Guía práctica de uso de Tolvaptan
–  Durante los primeros 1-2 días de la terapia y hasta que
   la dosis de Tolvaptán se estabilice, se debe monitorizar
   los niveles de Nap y el volumen corporal al menos cada
   6-8 horas, sobre todo si factores de riesgo de
   mielinolisis (desnutrición, cirrosis, alcoholismo) o de
   sobrecorrección (causas reversibles de SIADH)

–  Si la velocidad de corrección de Nap es > 1 mmol/L por
   hora o hay un incremento global >8mmol/L durante las
   primeras 12 horas de la terapia, se debe considerar
   que puede haber una corrección demasiado rápida y se
   debe de monitorizar más frecuentemente.

–  En caso de sobrecorreción, parar el tratamiento,
   monitorizar la concentración de sodio frecuentemente y
   considerar la administración de suero hipotónico o
   desmopresina.
Guía práctica de uso de Tolvaptan
–  En pacientes con un incremento inapropiado de sodio
   sérico, monitorizar la enfermedad subyacente y las
   concentraciones de sodio sérico en intervalos regulares
   para evaluar la necesidad del tratamiento con
   Tolvaptán a largo plazo.

–  En pacientes que tienen una causa intratable de SIADH
   y una recurrencia de la hiponatremia al interrumpir la
   terapia es probable continuar la terapia con Tolvaptán
   con una monitorización regular del sodio sérico.

–  En pacientes con tipos transitorios potenciales de
   SIADH (neumonía, hemorragia subaracnoidea) se
   considerar una prueba terapéutica de interrupción de la
   terapia durante 5-7 días para determinar si el uso
   crónico de Tolvaptán es necesario para el
   mantenimiento a largo plazo de la normonatremia
VAPTANES: CUESTIONES NO RESUELTAS

• ¿Serán coste-efectivos?

• ¿Que hiponatremias no se deben tratar con los vaptanes ?

• ¿Por que existen fracasos en el tratamiento con los vaptanes?

• ¿Todos los pacientes responden igual?

• ¿Tiene alguna indicación en la hiponatremia aguda en urgencias?

• ¿Deben usarse los vaptanes para tratar el edema resistente a diuréticos

• ¿Reducen realmente la mortalidad en la insuficiencia cardíaca?

• ¿Los vaptanes aumentan la sed?
                                            Gross, Nephrol Dial Transpl, 2009
Algoritmo	
  2:	
  Tratamiento	
  No	
  Agudo	
  
Síntomas	
  moderados/Leves	
  y/o	
  Hiponatremia	
  <48	
  horas	
  	
  

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Trastornos del calcio, fosforo y magnesio
Trastornos del calcio, fosforo y magnesioTrastornos del calcio, fosforo y magnesio
Trastornos del calcio, fosforo y magnesio
 
Síndrome Nefrótico y Nefrítico
Síndrome Nefrótico y NefríticoSíndrome Nefrótico y Nefrítico
Síndrome Nefrótico y Nefrítico
 
Insuficiencia Renal Aguda
Insuficiencia Renal AgudaInsuficiencia Renal Aguda
Insuficiencia Renal Aguda
 
Hipernatremia
HipernatremiaHipernatremia
Hipernatremia
 
Cerebro perdedor de sal & Liberación inadecuada hormona antidiuretica
Cerebro perdedor de sal & Liberación inadecuada hormona antidiureticaCerebro perdedor de sal & Liberación inadecuada hormona antidiuretica
Cerebro perdedor de sal & Liberación inadecuada hormona antidiuretica
 
Síndrome Nefrótico
Síndrome NefróticoSíndrome Nefrótico
Síndrome Nefrótico
 
Encefalopatia Hepatica
Encefalopatia HepaticaEncefalopatia Hepatica
Encefalopatia Hepatica
 
Hipernatremia
HipernatremiaHipernatremia
Hipernatremia
 
Enfermedad Renal Crónica
Enfermedad Renal CrónicaEnfermedad Renal Crónica
Enfermedad Renal Crónica
 
Hiponatremia
HiponatremiaHiponatremia
Hiponatremia
 
(2018-04-12) Hemorragia digestiva (PPT)
(2018-04-12) Hemorragia digestiva (PPT)(2018-04-12) Hemorragia digestiva (PPT)
(2018-04-12) Hemorragia digestiva (PPT)
 
Insuficiencia renal aguda
Insuficiencia renal agudaInsuficiencia renal aguda
Insuficiencia renal aguda
 
Hipernatremia
Hipernatremia Hipernatremia
Hipernatremia
 
V.3. insuficiencia suprarrenal
V.3. insuficiencia suprarrenalV.3. insuficiencia suprarrenal
V.3. insuficiencia suprarrenal
 
Evc Hemorragico
Evc HemorragicoEvc Hemorragico
Evc Hemorragico
 
Hiponatremia asociada a SIADH
Hiponatremia asociada a SIADHHiponatremia asociada a SIADH
Hiponatremia asociada a SIADH
 
Hemorragia subaracnoidea
Hemorragia subaracnoideaHemorragia subaracnoidea
Hemorragia subaracnoidea
 
Insuficiencia suprarrenal
Insuficiencia suprarrenal Insuficiencia suprarrenal
Insuficiencia suprarrenal
 
Insuficiencia renal aguda diapositivas
Insuficiencia renal aguda diapositivasInsuficiencia renal aguda diapositivas
Insuficiencia renal aguda diapositivas
 
HIPERKALEMIA - HIPOKALEMIA
HIPERKALEMIA - HIPOKALEMIAHIPERKALEMIA - HIPOKALEMIA
HIPERKALEMIA - HIPOKALEMIA
 

Destacado

Hiponatremia, diagnóstico y tratamiento
Hiponatremia, diagnóstico y tratamientoHiponatremia, diagnóstico y tratamiento
Hiponatremia, diagnóstico y tratamientoformaciossibe
 
HIPONATREMIA e HIPERNATREMIA
HIPONATREMIA e HIPERNATREMIAHIPONATREMIA e HIPERNATREMIA
HIPONATREMIA e HIPERNATREMIAAngel Ramiro
 
Transtornos del sodio.ppt presentacion final
Transtornos del sodio.ppt presentacion finalTranstornos del sodio.ppt presentacion final
Transtornos del sodio.ppt presentacion finalValentina Martínez
 
Fisiopatologia trastornos del Sodio Hiponatremia & Hipernatremia
Fisiopatologia trastornos del Sodio Hiponatremia & HipernatremiaFisiopatologia trastornos del Sodio Hiponatremia & Hipernatremia
Fisiopatologia trastornos del Sodio Hiponatremia & HipernatremiaAlejandro Lindarte
 
Alteraciones del sodio
Alteraciones del sodioAlteraciones del sodio
Alteraciones del sodioAndrea Perez
 
Liquidos y electrolitos Medicina Interna
Liquidos y electrolitos Medicina Interna Liquidos y electrolitos Medicina Interna
Liquidos y electrolitos Medicina Interna Daniel Mainero
 
Hiponatremia casos upao 2010
Hiponatremia casos upao 2010Hiponatremia casos upao 2010
Hiponatremia casos upao 2010york peru
 
Guia de manejo de hiponatremia. famacologia clinica
Guia de manejo de hiponatremia. famacologia clinicaGuia de manejo de hiponatremia. famacologia clinica
Guia de manejo de hiponatremia. famacologia clinicaevidenciaterapeutica.com
 
Parte 1 renal regulacion de la osmolaridad y de la concentracion de sodio upa...
Parte 1 renal regulacion de la osmolaridad y de la concentracion de sodio upa...Parte 1 renal regulacion de la osmolaridad y de la concentracion de sodio upa...
Parte 1 renal regulacion de la osmolaridad y de la concentracion de sodio upa...york peru
 
Regulación de la osmolaridad y de la concentración
Regulación de la osmolaridad y de la concentraciónRegulación de la osmolaridad y de la concentración
Regulación de la osmolaridad y de la concentraciónMedicineStudent
 
Liquidos Y Electrolitos
Liquidos Y ElectrolitosLiquidos Y Electrolitos
Liquidos Y Electrolitosurologia
 
Agua y Equilibrio Acido basico
Agua y Equilibrio Acido basicoAgua y Equilibrio Acido basico
Agua y Equilibrio Acido basicoguadalupe_castro
 

Destacado (20)

Hiponatremia, diagnóstico y tratamiento
Hiponatremia, diagnóstico y tratamientoHiponatremia, diagnóstico y tratamiento
Hiponatremia, diagnóstico y tratamiento
 
HIPONATREMIA
HIPONATREMIAHIPONATREMIA
HIPONATREMIA
 
Manejo de la hiponatremia (1)
Manejo de la hiponatremia (1)Manejo de la hiponatremia (1)
Manejo de la hiponatremia (1)
 
HIPONATREMIA e HIPERNATREMIA
HIPONATREMIA e HIPERNATREMIAHIPONATREMIA e HIPERNATREMIA
HIPONATREMIA e HIPERNATREMIA
 
Transtornos del sodio.ppt presentacion final
Transtornos del sodio.ppt presentacion finalTranstornos del sodio.ppt presentacion final
Transtornos del sodio.ppt presentacion final
 
Fisiopatologia trastornos del Sodio Hiponatremia & Hipernatremia
Fisiopatologia trastornos del Sodio Hiponatremia & HipernatremiaFisiopatologia trastornos del Sodio Hiponatremia & Hipernatremia
Fisiopatologia trastornos del Sodio Hiponatremia & Hipernatremia
 
Hiponatremia
HiponatremiaHiponatremia
Hiponatremia
 
Hiponatremia
HiponatremiaHiponatremia
Hiponatremia
 
Hiponatremia Pediatria
Hiponatremia Pediatria Hiponatremia Pediatria
Hiponatremia Pediatria
 
Alteraciones del sodio
Alteraciones del sodioAlteraciones del sodio
Alteraciones del sodio
 
Disnatremias
Disnatremias Disnatremias
Disnatremias
 
Trastorno del sodio
Trastorno del sodioTrastorno del sodio
Trastorno del sodio
 
Liquidos y electrolitos Medicina Interna
Liquidos y electrolitos Medicina Interna Liquidos y electrolitos Medicina Interna
Liquidos y electrolitos Medicina Interna
 
Hiponatremia casos upao 2010
Hiponatremia casos upao 2010Hiponatremia casos upao 2010
Hiponatremia casos upao 2010
 
Guia de manejo de hiponatremia. famacologia clinica
Guia de manejo de hiponatremia. famacologia clinicaGuia de manejo de hiponatremia. famacologia clinica
Guia de manejo de hiponatremia. famacologia clinica
 
Hipernatremia
HipernatremiaHipernatremia
Hipernatremia
 
Parte 1 renal regulacion de la osmolaridad y de la concentracion de sodio upa...
Parte 1 renal regulacion de la osmolaridad y de la concentracion de sodio upa...Parte 1 renal regulacion de la osmolaridad y de la concentracion de sodio upa...
Parte 1 renal regulacion de la osmolaridad y de la concentracion de sodio upa...
 
Regulación de la osmolaridad y de la concentración
Regulación de la osmolaridad y de la concentraciónRegulación de la osmolaridad y de la concentración
Regulación de la osmolaridad y de la concentración
 
Liquidos Y Electrolitos
Liquidos Y ElectrolitosLiquidos Y Electrolitos
Liquidos Y Electrolitos
 
Agua y Equilibrio Acido basico
Agua y Equilibrio Acido basicoAgua y Equilibrio Acido basico
Agua y Equilibrio Acido basico
 

Similar a Hiponatremia: revisión y actualizaciones

Sesión Magistral: Alteraciones del Sodio
Sesión Magistral: Alteraciones del SodioSesión Magistral: Alteraciones del Sodio
Sesión Magistral: Alteraciones del SodioEduardo Aceves
 
Choque hipovolemico
Choque hipovolemicoChoque hipovolemico
Choque hipovolemicoJL BH
 
nefrologia_al_dia_trastorno_agua.pptx
nefrologia_al_dia_trastorno_agua.pptxnefrologia_al_dia_trastorno_agua.pptx
nefrologia_al_dia_trastorno_agua.pptxCristianMurillo34
 
Insuficiencia Renal Crónica (IRC)
Insuficiencia Renal Crónica (IRC)Insuficiencia Renal Crónica (IRC)
Insuficiencia Renal Crónica (IRC)Judith Moris Amaro
 
(2023-30-11) Manejo de la hiponatremia (ptt).pptx
(2023-30-11) Manejo de la hiponatremia (ptt).pptx(2023-30-11) Manejo de la hiponatremia (ptt).pptx
(2023-30-11) Manejo de la hiponatremia (ptt).pptxUDMAFyC SECTOR ZARAGOZA II
 
liquidos y electrolitos
liquidos y electrolitos liquidos y electrolitos
liquidos y electrolitos DdCc3
 
Atención de enfermería en paciente con falla renal aguda
Atención de enfermería en paciente con falla renal agudaAtención de enfermería en paciente con falla renal aguda
Atención de enfermería en paciente con falla renal agudauci2crebagliati
 
5. alteraciones hidroelectrolíticas
5. alteraciones hidroelectrolíticas5. alteraciones hidroelectrolíticas
5. alteraciones hidroelectrolíticasHenna Osuna
 
99 l56 insuficiencia renal 3 ery
99 l56 insuficiencia renal 3 ery99 l56 insuficiencia renal 3 ery
99 l56 insuficiencia renal 3 eryBarbara Qf
 
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ reload
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ reloadDisnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ reload
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ reloadcerebrodeiguana
 
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ Reload
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ ReloadDisnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ Reload
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ Reloadcerebrodeiguana
 
Transtornos del sodio, manejo en unidad de uci
Transtornos del sodio, manejo en unidad de uciTranstornos del sodio, manejo en unidad de uci
Transtornos del sodio, manejo en unidad de ucidriglesiasi414
 

Similar a Hiponatremia: revisión y actualizaciones (20)

Sesión Magistral: Alteraciones del Sodio
Sesión Magistral: Alteraciones del SodioSesión Magistral: Alteraciones del Sodio
Sesión Magistral: Alteraciones del Sodio
 
Choque hipovolemico
Choque hipovolemicoChoque hipovolemico
Choque hipovolemico
 
Trastornos hidrolectrolíticos
Trastornos hidrolectrolíticosTrastornos hidrolectrolíticos
Trastornos hidrolectrolíticos
 
nefrologia_al_dia_trastorno_agua.pptx
nefrologia_al_dia_trastorno_agua.pptxnefrologia_al_dia_trastorno_agua.pptx
nefrologia_al_dia_trastorno_agua.pptx
 
DISNATREMIA.pptx
DISNATREMIA.pptxDISNATREMIA.pptx
DISNATREMIA.pptx
 
Insuficiencia renal aguda
Insuficiencia renal agudaInsuficiencia renal aguda
Insuficiencia renal aguda
 
Hipernatremia
HipernatremiaHipernatremia
Hipernatremia
 
Insuficiencia Renal Crónica (IRC)
Insuficiencia Renal Crónica (IRC)Insuficiencia Renal Crónica (IRC)
Insuficiencia Renal Crónica (IRC)
 
(2023-30-11) Manejo de la hiponatremia (ptt).pptx
(2023-30-11) Manejo de la hiponatremia (ptt).pptx(2023-30-11) Manejo de la hiponatremia (ptt).pptx
(2023-30-11) Manejo de la hiponatremia (ptt).pptx
 
Hipernatremia
HipernatremiaHipernatremia
Hipernatremia
 
liquidos y electrolitos
liquidos y electrolitos liquidos y electrolitos
liquidos y electrolitos
 
Shock hipovolémico cirugía
Shock hipovolémico cirugíaShock hipovolémico cirugía
Shock hipovolémico cirugía
 
Atención de enfermería en paciente con falla renal aguda
Atención de enfermería en paciente con falla renal agudaAtención de enfermería en paciente con falla renal aguda
Atención de enfermería en paciente con falla renal aguda
 
5. alteraciones hidroelectrolíticas
5. alteraciones hidroelectrolíticas5. alteraciones hidroelectrolíticas
5. alteraciones hidroelectrolíticas
 
99 l56 insuficiencia renal 3 ery
99 l56 insuficiencia renal 3 ery99 l56 insuficiencia renal 3 ery
99 l56 insuficiencia renal 3 ery
 
Siadh expo
Siadh expoSiadh expo
Siadh expo
 
Caso clinico
Caso clinicoCaso clinico
Caso clinico
 
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ reload
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ reloadDisnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ reload
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ reload
 
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ Reload
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ ReloadDisnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ Reload
Disnatremias/hiponatremia/hipernatremia/ Reload
 
Transtornos del sodio, manejo en unidad de uci
Transtornos del sodio, manejo en unidad de uciTranstornos del sodio, manejo en unidad de uci
Transtornos del sodio, manejo en unidad de uci
 

Más de Servicio de Docencia - Hospital Universitari Sagrat Cor

Más de Servicio de Docencia - Hospital Universitari Sagrat Cor (20)

Manual de acogida Residentes FSE Hospital Universitari Sagrat Cor 2021
Manual de acogida Residentes FSE Hospital Universitari Sagrat Cor 2021Manual de acogida Residentes FSE Hospital Universitari Sagrat Cor 2021
Manual de acogida Residentes FSE Hospital Universitari Sagrat Cor 2021
 
Unitat Docente Cirurgia Ortopèdica i Traumatologia GIFT 2021
Unitat Docente Cirurgia Ortopèdica i Traumatologia GIFT 2021Unitat Docente Cirurgia Ortopèdica i Traumatologia GIFT 2021
Unitat Docente Cirurgia Ortopèdica i Traumatologia GIFT 2021
 
Unitat Docent Medicina Interna GIFT 2020 21
Unitat Docent Medicina Interna GIFT 2020 21Unitat Docent Medicina Interna GIFT 2020 21
Unitat Docent Medicina Interna GIFT 2020 21
 
Unitat Docent Dermatologia GIFT 2020 21
Unitat Docent Dermatologia GIFT 2020 21Unitat Docent Dermatologia GIFT 2020 21
Unitat Docent Dermatologia GIFT 2020 21
 
GIFT - CRONOGRAMA UNIDAD DOCENTE DIGESTIVO
GIFT - CRONOGRAMA UNIDAD DOCENTE DIGESTIVOGIFT - CRONOGRAMA UNIDAD DOCENTE DIGESTIVO
GIFT - CRONOGRAMA UNIDAD DOCENTE DIGESTIVO
 
Programa formacio f.h. husc 032020
Programa formacio f.h.  husc 032020Programa formacio f.h.  husc 032020
Programa formacio f.h. husc 032020
 
Pòster Saló del Resident HUSC 2020 (català)
Pòster Saló del Resident HUSC 2020 (català)Pòster Saló del Resident HUSC 2020 (català)
Pòster Saló del Resident HUSC 2020 (català)
 
Póster Salón del Residente HUSC 2020 (español)
Póster Salón del Residente HUSC 2020 (español)Póster Salón del Residente HUSC 2020 (español)
Póster Salón del Residente HUSC 2020 (español)
 
Infografia Saló del Resident HUSC 2020 (català)
Infografia Saló del Resident HUSC 2020 (català)Infografia Saló del Resident HUSC 2020 (català)
Infografia Saló del Resident HUSC 2020 (català)
 
Gift 2019 pneumologia
Gift 2019   pneumologiaGift 2019   pneumologia
Gift 2019 pneumologia
 
GIFT de Radiodiagnòstic 2019
GIFT de Radiodiagnòstic 2019GIFT de Radiodiagnòstic 2019
GIFT de Radiodiagnòstic 2019
 
Guia itinerario tipo traumatologia
Guia itinerario tipo   traumatologiaGuia itinerario tipo   traumatologia
Guia itinerario tipo traumatologia
 
Guia itinerari formatiu dermatologia 2019 2020
Guia itinerari formatiu dermatologia 2019 2020Guia itinerari formatiu dermatologia 2019 2020
Guia itinerari formatiu dermatologia 2019 2020
 
Itinerari Formatiu Farmàcia Hospitalària 2019-2020
Itinerari Formatiu Farmàcia Hospitalària  2019-2020Itinerari Formatiu Farmàcia Hospitalària  2019-2020
Itinerari Formatiu Farmàcia Hospitalària 2019-2020
 
Medicina interna programa formatiu tipus 2019 2020
Medicina interna   programa formatiu tipus 2019 2020 Medicina interna   programa formatiu tipus 2019 2020
Medicina interna programa formatiu tipus 2019 2020
 
Itinerari formatiu farmacia hospitalaria 2018 2019
Itinerari formatiu farmacia hospitalaria 2018 2019 Itinerari formatiu farmacia hospitalaria 2018 2019
Itinerari formatiu farmacia hospitalaria 2018 2019
 
Itinerari formatiu traumatologia 2018 2019
Itinerari formatiu traumatologia 2018 2019Itinerari formatiu traumatologia 2018 2019
Itinerari formatiu traumatologia 2018 2019
 
Itinerari formatiu medicina interna 2018 2019
Itinerari formatiu medicina interna 2018 2019Itinerari formatiu medicina interna 2018 2019
Itinerari formatiu medicina interna 2018 2019
 
Itinerari formatiu radiodiagnostic 2018 2019
Itinerari formatiu radiodiagnostic 2018 2019Itinerari formatiu radiodiagnostic 2018 2019
Itinerari formatiu radiodiagnostic 2018 2019
 
Itinerari formatiu pneumologia 2018 2019
Itinerari formatiu pneumologia 2018 2019Itinerari formatiu pneumologia 2018 2019
Itinerari formatiu pneumologia 2018 2019
 

Último

FISIOLOGIA BACTERIANA y mecanismos de acción (1).pptx
FISIOLOGIA BACTERIANA y mecanismos de acción (1).pptxFISIOLOGIA BACTERIANA y mecanismos de acción (1).pptx
FISIOLOGIA BACTERIANA y mecanismos de acción (1).pptxLoydaMamaniVargas
 
Patologías de los eritrocitos-Histologia
Patologías de los eritrocitos-HistologiaPatologías de los eritrocitos-Histologia
Patologías de los eritrocitos-Histologia Estefa RM9
 
Hospital Japonés Adecuación Bolivia Santa Cruz
Hospital Japonés Adecuación Bolivia Santa CruzHospital Japonés Adecuación Bolivia Santa Cruz
Hospital Japonés Adecuación Bolivia Santa CruzRamiroLLanque
 
1 mapa mental acerca del virus VIH o sida
1 mapa mental acerca del virus VIH o sida1 mapa mental acerca del virus VIH o sida
1 mapa mental acerca del virus VIH o sidagsandovalariana
 
Limpieza y Acondicionamiento del instrumental quirurgico
Limpieza y Acondicionamiento del instrumental quirurgicoLimpieza y Acondicionamiento del instrumental quirurgico
Limpieza y Acondicionamiento del instrumental quirurgicobritezleyla26
 
ACRONIMO TIMERS TRATAMIENTO DE HERIDAS AVANZADAS
ACRONIMO TIMERS TRATAMIENTO DE HERIDAS AVANZADASACRONIMO TIMERS TRATAMIENTO DE HERIDAS AVANZADAS
ACRONIMO TIMERS TRATAMIENTO DE HERIDAS AVANZADASjuanjosenajerasanche
 
TRANSMISION DE LA INFORMACIÓN GENETICA - Clase 1.pptx
TRANSMISION DE LA INFORMACIÓN GENETICA - Clase 1.pptxTRANSMISION DE LA INFORMACIÓN GENETICA - Clase 1.pptx
TRANSMISION DE LA INFORMACIÓN GENETICA - Clase 1.pptxJoshueXavierE
 
(2024-04-30). ACTUALIZACIÓN EN PREP FRENTE A VIH (PPT)
(2024-04-30). ACTUALIZACIÓN EN PREP FRENTE A VIH (PPT)(2024-04-30). ACTUALIZACIÓN EN PREP FRENTE A VIH (PPT)
(2024-04-30). ACTUALIZACIÓN EN PREP FRENTE A VIH (PPT)UDMAFyC SECTOR ZARAGOZA II
 
Tuberculosis y Sarcoidosis. Enfermedades que al diagnóstico pueden darnos fal...
Tuberculosis y Sarcoidosis. Enfermedades que al diagnóstico pueden darnos fal...Tuberculosis y Sarcoidosis. Enfermedades que al diagnóstico pueden darnos fal...
Tuberculosis y Sarcoidosis. Enfermedades que al diagnóstico pueden darnos fal...irvingamer8719952011
 
SEGUNDA Y TERCERA SEMANA DEL DESARROLLO EMBRIONARIO.pptx
SEGUNDA  Y  TERCERA  SEMANA  DEL  DESARROLLO  EMBRIONARIO.pptxSEGUNDA  Y  TERCERA  SEMANA  DEL  DESARROLLO  EMBRIONARIO.pptx
SEGUNDA Y TERCERA SEMANA DEL DESARROLLO EMBRIONARIO.pptxArian753404
 
Dedo con deformidad en ojal o “boutonnière”
Dedo con deformidad en ojal o “boutonnière”Dedo con deformidad en ojal o “boutonnière”
Dedo con deformidad en ojal o “boutonnière”AdyPunkiss1
 
seminario patología de los pares craneales 2024.pptx
seminario patología de los pares craneales 2024.pptxseminario patología de los pares craneales 2024.pptx
seminario patología de los pares craneales 2024.pptxScarletMedina4
 
OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA EN PACIENTES
OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA  EN PACIENTESOXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA  EN PACIENTES
OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA EN PACIENTESandrescacha
 
Historia Clínica y Consentimiento Informado en Odontología
Historia Clínica y Consentimiento Informado en OdontologíaHistoria Clínica y Consentimiento Informado en Odontología
Historia Clínica y Consentimiento Informado en OdontologíaJorge Enrique Manrique-Chávez
 
SISTEMA OBLIGATORIO GARANTIA DE LA CALIDAD EN SALUD SOGCS.pdf
SISTEMA OBLIGATORIO GARANTIA DE LA CALIDAD EN SALUD SOGCS.pdfSISTEMA OBLIGATORIO GARANTIA DE LA CALIDAD EN SALUD SOGCS.pdf
SISTEMA OBLIGATORIO GARANTIA DE LA CALIDAD EN SALUD SOGCS.pdfTruGaCshirley
 
Celulas del sistema nervioso clase medicina
Celulas del sistema nervioso clase medicinaCelulas del sistema nervioso clase medicina
Celulas del sistema nervioso clase medicinaSalomeLoor1
 
1. PRESENTACION DE MANEJO DE CLAVE ROJA
1. PRESENTACION DE  MANEJO DE CLAVE ROJA1. PRESENTACION DE  MANEJO DE CLAVE ROJA
1. PRESENTACION DE MANEJO DE CLAVE ROJAanamamani2023
 
(2024-04-29)Actualización en profilaxis PrEP frente a VIH. (DOC)
(2024-04-29)Actualización en profilaxis PrEP frente a VIH. (DOC)(2024-04-29)Actualización en profilaxis PrEP frente a VIH. (DOC)
(2024-04-29)Actualización en profilaxis PrEP frente a VIH. (DOC)UDMAFyC SECTOR ZARAGOZA II
 
Cartilla Nacional Mexicana de 10 a 19 años
Cartilla Nacional Mexicana de 10 a 19 añosCartilla Nacional Mexicana de 10 a 19 años
Cartilla Nacional Mexicana de 10 a 19 añosLauraGarduza2
 
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptx
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptxDETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptx
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptxfiorellaanayaserrano
 

Último (20)

FISIOLOGIA BACTERIANA y mecanismos de acción (1).pptx
FISIOLOGIA BACTERIANA y mecanismos de acción (1).pptxFISIOLOGIA BACTERIANA y mecanismos de acción (1).pptx
FISIOLOGIA BACTERIANA y mecanismos de acción (1).pptx
 
Patologías de los eritrocitos-Histologia
Patologías de los eritrocitos-HistologiaPatologías de los eritrocitos-Histologia
Patologías de los eritrocitos-Histologia
 
Hospital Japonés Adecuación Bolivia Santa Cruz
Hospital Japonés Adecuación Bolivia Santa CruzHospital Japonés Adecuación Bolivia Santa Cruz
Hospital Japonés Adecuación Bolivia Santa Cruz
 
1 mapa mental acerca del virus VIH o sida
1 mapa mental acerca del virus VIH o sida1 mapa mental acerca del virus VIH o sida
1 mapa mental acerca del virus VIH o sida
 
Limpieza y Acondicionamiento del instrumental quirurgico
Limpieza y Acondicionamiento del instrumental quirurgicoLimpieza y Acondicionamiento del instrumental quirurgico
Limpieza y Acondicionamiento del instrumental quirurgico
 
ACRONIMO TIMERS TRATAMIENTO DE HERIDAS AVANZADAS
ACRONIMO TIMERS TRATAMIENTO DE HERIDAS AVANZADASACRONIMO TIMERS TRATAMIENTO DE HERIDAS AVANZADAS
ACRONIMO TIMERS TRATAMIENTO DE HERIDAS AVANZADAS
 
TRANSMISION DE LA INFORMACIÓN GENETICA - Clase 1.pptx
TRANSMISION DE LA INFORMACIÓN GENETICA - Clase 1.pptxTRANSMISION DE LA INFORMACIÓN GENETICA - Clase 1.pptx
TRANSMISION DE LA INFORMACIÓN GENETICA - Clase 1.pptx
 
(2024-04-30). ACTUALIZACIÓN EN PREP FRENTE A VIH (PPT)
(2024-04-30). ACTUALIZACIÓN EN PREP FRENTE A VIH (PPT)(2024-04-30). ACTUALIZACIÓN EN PREP FRENTE A VIH (PPT)
(2024-04-30). ACTUALIZACIÓN EN PREP FRENTE A VIH (PPT)
 
Tuberculosis y Sarcoidosis. Enfermedades que al diagnóstico pueden darnos fal...
Tuberculosis y Sarcoidosis. Enfermedades que al diagnóstico pueden darnos fal...Tuberculosis y Sarcoidosis. Enfermedades que al diagnóstico pueden darnos fal...
Tuberculosis y Sarcoidosis. Enfermedades que al diagnóstico pueden darnos fal...
 
SEGUNDA Y TERCERA SEMANA DEL DESARROLLO EMBRIONARIO.pptx
SEGUNDA  Y  TERCERA  SEMANA  DEL  DESARROLLO  EMBRIONARIO.pptxSEGUNDA  Y  TERCERA  SEMANA  DEL  DESARROLLO  EMBRIONARIO.pptx
SEGUNDA Y TERCERA SEMANA DEL DESARROLLO EMBRIONARIO.pptx
 
Dedo con deformidad en ojal o “boutonnière”
Dedo con deformidad en ojal o “boutonnière”Dedo con deformidad en ojal o “boutonnière”
Dedo con deformidad en ojal o “boutonnière”
 
seminario patología de los pares craneales 2024.pptx
seminario patología de los pares craneales 2024.pptxseminario patología de los pares craneales 2024.pptx
seminario patología de los pares craneales 2024.pptx
 
OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA EN PACIENTES
OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA  EN PACIENTESOXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA  EN PACIENTES
OXIGENO TERAPIA: AEROSOLTERAPIA EN PACIENTES
 
Historia Clínica y Consentimiento Informado en Odontología
Historia Clínica y Consentimiento Informado en OdontologíaHistoria Clínica y Consentimiento Informado en Odontología
Historia Clínica y Consentimiento Informado en Odontología
 
SISTEMA OBLIGATORIO GARANTIA DE LA CALIDAD EN SALUD SOGCS.pdf
SISTEMA OBLIGATORIO GARANTIA DE LA CALIDAD EN SALUD SOGCS.pdfSISTEMA OBLIGATORIO GARANTIA DE LA CALIDAD EN SALUD SOGCS.pdf
SISTEMA OBLIGATORIO GARANTIA DE LA CALIDAD EN SALUD SOGCS.pdf
 
Celulas del sistema nervioso clase medicina
Celulas del sistema nervioso clase medicinaCelulas del sistema nervioso clase medicina
Celulas del sistema nervioso clase medicina
 
1. PRESENTACION DE MANEJO DE CLAVE ROJA
1. PRESENTACION DE  MANEJO DE CLAVE ROJA1. PRESENTACION DE  MANEJO DE CLAVE ROJA
1. PRESENTACION DE MANEJO DE CLAVE ROJA
 
(2024-04-29)Actualización en profilaxis PrEP frente a VIH. (DOC)
(2024-04-29)Actualización en profilaxis PrEP frente a VIH. (DOC)(2024-04-29)Actualización en profilaxis PrEP frente a VIH. (DOC)
(2024-04-29)Actualización en profilaxis PrEP frente a VIH. (DOC)
 
Cartilla Nacional Mexicana de 10 a 19 años
Cartilla Nacional Mexicana de 10 a 19 añosCartilla Nacional Mexicana de 10 a 19 años
Cartilla Nacional Mexicana de 10 a 19 años
 
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptx
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptxDETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptx
DETERMINISMO DEL TRABAJO DE PARTO-1.pptx
 

Hiponatremia: revisión y actualizaciones

  • 1. HIPONATREMIA Revisión y novedades terapeúticas A. Pelegrí Novembre 2011
  • 2. HIPONATREMIA -Trastorno hidroelectrolítico mas frecuente en el ámbito hospitalario -Hiponatremia leve (126-135 mEq/L): 14% de los pacientes hospitalizados -Hiponatremia grave (Na<125 mEq/L): 1% de los enfermos hospitalizados -Mortalidad 60 veces superior a la de los pacientes normonatrémicos
  • 3. HIPONATREMIA Incidencia y prevalencia Upadhyay, Am J Med, 2006
  • 4. Evolución según Natremia al ingreso OPTIMIZE-HF P < 0.0001 260 HOSPITALES N = 46612 P < 0.0001 P < 0.0001 P < 0.0001 European Heart J 2007
  • 5. Mortalidad hospitalaria tras ingreso con hiponatremia (Na < 135 mEq/l) N = 98411 (14,5 % hipo Na) Hospitalizados entre 2000 y 2003 Am J Med 2009, 122: 857
  • 6. Mortalidad hospitalaria, al año y a los 5 años según evolución de la natremia. (52.468 pacientes con 2 o más determinaciones) Am J Med 2009, 122: 857
  • 7. Riesgo de caidas en hiponatremia leve [SNa] 115-132 (126 ± 5) mEq/L American Journal of Medicine (2006) 119
  • 8. Riesgo de fractura en hiponatremia leve (Na < 135 mEq/l) Patients (%) n Controls (%) Unadjusted Adjusted OR = 513 n = 513 OR (CI) (CI) 3.47 (2.09– 4.16 (2.24– Hyponatremia 67 (13.06) 20 (3.90) 5.79)* 7.71)* OR, Odds ratio; CI, 95% confidence interval; *P < 0.001. La hiponatremia se asoció al 9,2% de todas las fracturas óseas Kengne y col. Q J Med 2008; 101:583–588
  • 9. Riesgo de fractura en hiponatremia leve Clin J Am Soc Nephrol 5: 167–168, 2010
  • 10. •  La hiponatremia crónica leve/moderada NO ES BENIGNA •  Induce alteraciones mentales, e inestabilidad •  Se acompaña de un incremento de caídas y fracturas •  Es posible que induzca osteoporosis •  Es posible que sea algo más que un marcador de mayor mortalidad
  • 11.
  • 12. Principales implicados en mantenimiento de la osmolaridad plasmática Aumento Osmolaridad SED H20 AVP Aumento o disminución de la Osmolaridad
  • 13.
  • 14.
  • 15. Osmolalidad plasmática (280-290 mOsm/Kg)‫‏‬ ADH ADH Sed Orina diluida Orina concentrada
  • 16. ESTIMULOS AVP OSMÓTICOS NO OSMÓTICOS Osmoles eficaces: • Hipovolemia •  Na, K, (glucosa)‫‏‬ • Hipotensión • Náuseas,emesis • Otros: hipoxia, glucopenia, hormonas, etc
  • 17. RECEPTORES DE VASOPRESINA Receptor Localización Funciones V1A(V1) Músculo liso vascular Vasoconstricción, hipertrofia miocárdica Plaquetas Agregación plaquetar Hepatocitos Glucogenolisis Miometrio Contracción uterina Cerebro Riñón Aumento del Ca++ citosólico V1B(V3) Hipofisis anterior Liberación ACTH Cerebro Aumento del Ca++ citosólico V2 Membrana basolateral Inducción de la síntesis e del túbulo colector Inserción de canales de agua AQP2 en la membrana apical, Endotelio vascular Liberación factor VIII y vWF Músculo liso vascular Vasodilatación Pulmón Aumento AMPc
  • 18.
  • 20.
  • 21. Reabsorción del agua filtrada a lo largo de la nefrona
  • 22. ESTADOS DE EXPRESIÓN AUMENTADA DE AQP-2 • SIADH • Cirrosis hepática con ascitis • ICCV • Deficit de glucocorticoides • Panhipopituitarismo
  • 23. Los riñones pueden excretar hasta 10 litros de agua diariamente, mucho más que cualquier nivel de ingesta hídrica oral habitual. Por lo tanto, la retención de agua que produce hipoosmolaridad e hiponatremia, ocurre con raras excepciones, únicamente en pacientes con una alteración en la excreción renal de agua.
  • 24. SINDROMES HIPOSMOLALES La sed contribuye, pero por si sola no lo provoca SED H 20 AVP Dificultad primaria en la excreción de agua libre
  • 25. Valoración de hiponatremia Síntomas Agudeza Etiología Condicionan la Condicionan la Condicionan el agresividad del velocidad de tratamiento tratamiento corrección específico
  • 26. SÍNTOMAS DE HIPONATREMIA -AGUDA: (<48h): edema cerebral, convulsiones, muerte por herniación especialmente en mujeres jóvenes y niños -CRÓNICA: (>48h): los mecanismos de adaptación minimizan el edema cerebral, pero su reversibilidad puede alterar la función neurológica: -cefalea -náuseas y vómitos -bradipsiquia,confusión,cambios de conducta,delirio -trastornos de la marcha -convulsiones -coma y exitus
  • 28. ADAPTACIÓN CEREBRAL A LA HIPONATREMIA -Pérdida de Na+ minutos -Pérdida de K+ horas -Pérdida de solutos orgánicos 1 a varios días osmolitos (glutamine, glutamate, taurine, inositol, etc…)
  • 29. HIPONATREMIA <48h >48h Clínica de instauración Menos clínica por aguda instauración lenta EDEMA CEREBRAL AGUDA CRÓNICA Corrección rápida Corrección sin secuelas rápida SÍNDROME DE DESMIELINIZACIÓN OSMÓTICA
  • 30. Magnitud Factores Clásicos Duración SECUELAS DE LA HIPONATREMIA Edad No clásicos Sexo Status hormonal Encefalopatía
  • 31. ENCEFALOPATIA HIPONATRÉMICA Factores de riesgo EDEMA CEREBRAL AGUDO •  Mujeres en edad fértil en el postoperatorio •  Mujeres añosas con tiazidas •  Niños prepuberales •  Enfermos psiquiátricos con polidipsia •  Enfermos con hipoxemia •  Corredores de Marathon SINDROME DE DESMIELINIZACION OSMOTICA •  Alcoholismo •  Manutrición •  Hipokaliemia •  Quemados •  Mujeres añosas con tiazidas
  • 32. Edema cerebral en hiponatremia aguda
  • 33. Síndrome de desmielinización osmótica Hart BK, NEJM, 1995
  • 34. Clasificación y causas de hiponatremia Déficit de Na y H2O Exceso de H2O Exceso de Na y H2O Hipovolemia Euvolemia Hipervolemia ↓Agua total ↑Agua total ↑Agua total ↓↓Na total Na total normal Na total normal o ↑ Pérdidas Pérdidas SIADH Sd nefrótico IRA renales extrarrenales Déficil glucocort. ICC, cirrosis IRC Naorina >20 Naorina <10 Naorina >30 Naorina <10 Naorina >20
  • 35.
  • 36. La hiponatremia puede producirse en tres contextos de hidratación, que es importante valorar tanto para el diagnóstico etiológico como para establecer la estrategia terapeútica. La osmolaridad y concentración urinaria de sodio nos ayudaran a establecer las causas de la hiponatremia y a orientar el tratamiento. Los casos debidos a excesiva pérdida de agua y sodio y que por tanto se acompañan de depleción de volumen, son tributarios de reposición hidrosalina isotónica. En los casos con euvolemia o con hiperhidratación pero con volemia efectiva reducida, la secreción de ADH juega un importante papel en el desarrollo de la hiponatremia al disminuir la excreción renal de agua libre.
  • 37. •  Los algoritmos actuales de diagnóstico de la hiponatremia pueden clasificar erróneamente la causa debido a dificultades en la valoración de la volemia, uso de diuréticos, sobrediagnóstico del SIADH sin excluir otras causas, y definición demasiado estricta de “dilución urinaria máxima” en la polidipsia primaria •  En un paciente hiponatrémico, quizás es más importante determinar en primer lugar la “agudeza” y “severidad” de la hiponatremia, que establecer su origen
  • 38. SINDROMES HIPOSMOLALES: SIADH La sed contribuye, pero por si sola no lo provoca SED H20 AVP Dificultad primaria en la excreción de agua libre
  • 39. AVP
  • 40. Causas del SIADH Cáncer Enfermedades Trastornos Fármacos Otros pulmonares SNC Carcinomas Infecciones Infección Estimulación de la Hereditario (ej. pulmón, (ej. neumonía, (ej. encefalitis, liberación de la orofaringe, tracto absceso, meningitis)‫‏‬ vasopresina o Idiopático gastro-intestinal, tuberculosis)‫‏‬ Hemorragia y aumento de su tracto Asma masas acción Transitorio genitourinario)‫‏‬ (ej. SAH, (ej. cloropropamida, (ej. Ejercicio Fibrosis quística tumores SSRIs, resistente, Linfomas cerebrales, carbamazepina, anestesia trauma anti-psicóticos general )‫‏‬ COPD Sarcomas craneal)‫‏‬ Análogos de la Otros Vasopresina SIDA Fallo agudo (ej. Esclerosis respiratorio (ej. desmopresina, múltiple, oxitocina, síndrome vasopresina)‫‏‬ Ventilación Guillain-Barre)‫‏‬ presión-positiva SIDA = Síndrome de Inmunodeficiencia Adquirida; CNS = Sistema Nervioso Central ; COPD = Enfermedad pulmonar obstructiva crónica; SAH = Hemorragia subaracnoide ; SSRIs = Inhibidores de la Recaptación Selectiva de la Serotonina 1. Ellison DH, et al. N Engl J Med. 2007;356:2064-72. 2. Verbalis JG, et al. Am J Med. 2007;120(11A):S1-S21.
  • 41. DIAGNÓSTICO DEL SIADH Características esenciales • Disminución de la osmolalidad plasmática efectiva (<275 mOsm/Kg)‫‏‬ • Osmolalidad urinaria elevada(>100 mOsm/Kg) en el contexto de hipotonicidad plasmática • Na o > 40 mmol/l con ingesta de sal normal • Euvolemia clínica •  No signos de depleción de volumen extracelular •  No signos de expansión de volumen extracelular (edema/ascitis)‫‏‬ • Función tiroidea y adrenal: normal • No uso reciente de diuréticos
  • 42. DIAGNÓSTICO DEL SIADH Características suplementarias • Ac urico < 4mg/dl • Urea (BUN) < 10 mg/dl • Fracción de excreción de sodio >1%; fracción de excreción de urea > 55% • Fallo de corrección de la hiponatremia tras infusión SSF (0,9%)‫‏‬ • Corrección de la hiponatremia con restricción hidrica • Test de sobrecarga oral de agua (SOA): (< 80% de excreción de 20 ml/Kg en 4h) o dilución urianria inadecuada (<100 mOs/kg)‫‏‬ • Niveles de AVP plasmáticos elevados, a pesar de la presencia de hipotonicidad y euvolemia clínica
  • 43. Tratamiento de la hiponatremia euvolémica. Algoritmo según la clínica Corregir inmediatamente Salino 3% 1-2 ml/kg/h +/- Furosemida 20mg i.v. Síntomas graves: vómitos, ∆ Nap 0,5-2 mmol/l/h. convulsiones, obnubilación, Medir Nap cada 2h y parar si mejoría clínica o Nap >120 distrés respiratorio, coma Seguir con restricción hídrica o Vaptanes Iniciar evaluación diagnóstica Diagnóstico etiológico Descartar hipovolemia, si presente: salino 0,9% Síntomas moderados: Iniciar corrección: salino 3% + furo 20 mg Considerar Vaptanes náuseas, confusión, ∆Nap 0,5 mmol/l/h desorientación Parar cuando ∆ Nap 8-10 mmol/l en 24h ó 18 mmol/48 h Medir Nap cada 4 – 6 h Restricción de líquidos Considerar Vaptanes si: Asintomática o síntomas - Fracaso restricción líquidos mínimos: cefalea, - Alteraciones de la marcha irritabilidad, - Nap < 125 mEq/L, con riesgo de + síntomas dif. concentración, - Necesidad de corrección de Nap (alta, cirugía) - Prueba terapéutica depresión
  • 44. TRATAMIENTO HIPONATREMIA CRÓNICA TIEMPO OBJETIVO LIMITES 24h 6-8 mEq/L 10 mEq/L 48h 12-14 mEq/L 18 mEq/L 72h 14-16 mEq/L 20 mEq/L Sterns, Sem Nephrol, 2009
  • 45. Limitaciones en el Tratamiento del SIADH  Poca colaboración a la restricción hídrica (ingesta de NaCl debe ser elevada) Fármacos de elección en casos refractarios, pero son de eficacia limitada y seguridad cuestionable •  Demeclocina (respuesta terapéutica lenta) •  Litio (toxicidad) •  Urea (formulación desagradable e incomoda) •  Fenitoína, alcohol u opiáceos (toxicidad)   45
  • 47. Conivaptan AVP Tolvaptan Conivaptan Satavaptan Lixivaptan V1A V2 V1B VSCM Cor Plaquetas Hepatocitos Hipofisis Tubulo Asa ascendente Endotelio anterior colector de Henle vascular IP3 Ca++ IP3 Adenilato ciclasa Ca++ AMPc Vasoconstricción Agregación Liberación Reabsorción Hemostasia plaquetar ACTH H2O primaria Hipertrofia cardiaca Na+-K+-Cl- Glucogenolisis
  • 48. Antagonistas del receptor de vasopresina Fármaco Dosis Receptor AVP Vía Volumen orina Osmolalidad orina Excreción Na/24h Conivaptan 20-40 mg/día V1A y V2 IV Aumentado Disminuida No cambios (Vaprisol; Astella Pharma)‫‏‬ Tolvaptan 15-60 mg/día V2 Oral Aumentado Disminuida No cambios (Otsuka)‫‏‬ Lixivaptan 100-200 mg mg V2 Oral Aumentado Disminuida No cambios con dosis bajas/ (CardioKine) aumentada con dosis alta Satavaptan 12,5-50 mg V2 Oral Aumentado Disminuida No cambios (Sanofi-Aventis)
  • 49.
  • 50. ANTAGONISTAS NO PEPTÍDICOS DEL RECEPTOR DE AVP Posibles indicaciones: SIADH ectópico SNC inducido por fármacos ? asociado al ejercicio ? Estados de edema y anasarca Insuficiencia cardíaca Cirrosis
  • 51. TOLVAPTAN: PRINCIPALES ESTUDIOS • ACTIV: Acute and Chronic Therapeutic Impact of a Vaspressin Antagonist in Congestive Heart Failure • VICTOR: Vasopressin Inhibition in CHF by Tolvaptan Oral Regimen • METEOR: Multicenter Evaluation of Tolvapatan Effect On Remodeling • EVEREST: Efficacy of Vasopressin antagonism in Heart Failure: Outcome Study with Tolvaptan • SALT: Study of Ascending Levels of Tolvaptan in hyponatremia
  • 52.
  • 53. SALT: Study of Ascending Levels of Tolvaptan in Hyponatremia Na x 129 mEq 31% IC 27% Cirrosis 42% SIAHD
  • 54. SALT-1 y SALT-2: Diseño del Estudio Objetivo Primario: ü  Corrección de la [Na+] evaluada por cambios en el promedio de [Na+] diariamente : Ø  Hasta el día 4 (eficacia a corto plazo) Ø  hasta el día 30 (eficacia sostenida) Objetivos Secundarios: ü  [Na+] absoluta en cada visita ü  Tiempo para la normalización de la [Na+] ü  % de pacientes que requieren restricción de fluidos ü  Cambios en las puntuaciones iniciales a día 30 en la Encuesta Sanitaria SF-12 de pacientes incluidos 1. Schrier RW, et al. N Engl J Med. 2006;355(20):2099-2112. 2. SAMSCA™ Summary of Product Characteristics. 2009. 54
  • 55. SALT-1 y SALT-2: Resultados Aumento 4 y 6 mEq/l frente a 0 y 2 mEq/l los dias 4 y 30. 40% y 55% con Na normal frente a 10% y 25% dias 4 y 30. 1. Schrier RW, et al. N Engl J Med. 2006;355(20):2099-2112. 2. SAMSCA™ Summary of Product Characteristics. 2009. Placebo = Tto habitual 55
  • 56. SALT-1 y -2: Subanálisis de los pacientes con SIADH Placebo = Tto habitual 1. Data on file 56
  • 57. SALT-1 y SALT-2: Efectos Adversos ü  Más comunes: 1.  ↑ Sed 2.  Sequedad de boca 3.  ↑ micción ü  No hubo diferencias respecto los efectos graves entre los grupos ü  No se registró ningún caso de desmielinización osmótica. ü  Sólo en 4 de 223 pacientes (1,8%) en el grupo de Tolvaptán la velocidad de corrección fue mas rápido de lo permitido durante las primeras 24 horas del estudio (>0,5 mmol/L/hora; máximo observado, 0,61 mmol/L/hora) 1. Schrier RW, et al. N Engl J Med. 2006;355(20):2099-2112. 57 2. Adler SM, et al. AACE 16th Annual Meeting, Seattle, USA. 2007;Abstract 368; Oral presentation.
  • 58. SALTWATER: Estudio abierto y a largo plazo ü  Extensión de la fase III de los estudios SALT, después de volver al tto habitual durante al menos 7 días ü  n = 111 pacientes Placebo = Tto habitual J Am Soc Nephrol 21: 705–712, 2010 58
  • 59. SALTWATER: Estudio abierto y a largo plazo ü  Una vez tratados con Tolvaptán, las [Na+] mejoraron y se mantuvieron en el intervalo normal hasta 4 años, sin una pérdida aparente de eficacia ü  Al suspender el tto, la [Na+] se redujo aproximadamente hasta valores basales ü  La normalización de la [Na+] pueden mantenerse con el tto con Tolvaptán a largo plazo ü  El tto a largo plazo con Tolvaptán es bien tolerado 1. Data on file 59
  • 60. Estudio Clínico EVEREST Efficacy of Vasopressin antagonism in hEart failuRE: outcome Study with Tolvaptan: EVEREST Study Results Overview Please consult country-specific regulations regarding external discussion of the data. ü  El estudio Everest investigó la eficacia y seguridad a corto y largo plazo de Tolvaptán, añadido al tto habitual en pacientes hospitalizados por agravamiento de una insuficiencia cardíaca 60
  • 61. Estudio EVEREST – Principales resultados ü  n = 4133 pacientes con ICA (NYHA III-IV) y disfunción sistólica (FEVI < 40%) a.- Placebo (= Terapia estándar, incluyendo diuréticos, digoxina, inhibidores ACE, ARB, Aldosterona bloqueantes, β-bloqueantes, hidralazina y/o nitratos a a discreción del prescriptor) b.- Tolvaptán vía oral (30 mg/d) durante un mínimo de 60 días. ü Tolvaptán   añadido   al   diuré,co   no   afecta   a   la   morbimortalidad   global  y  cardiovascular  a  largo  plazo.   Konstam MA, y cols. The EVEREST outcome Trial.. JAMA 2007; 297: 1319–31. 61
  • 62. Estudio EVEREST – Principales resultados ü  Tolvaptán añadido al diurético mejora los síntomas y signos a las 24 h y los 7 días comparado con placebo (tto habitual), sin diferencias significativas en efectos secundarios graves ü  Los parámetros a largo plazo valorados : Mortalidad global y mortalidad CV u hospitalización, sin diferencias significativas respecto a placebo. 9.9 m de seguimiento Gheorghiade M, y cols. The EVEREST for Heart Failure. JAMA 2007; 297: 1319-1331 / 1332–43. 62
  • 63. Estudio EVEREST - Conclusiones ü   El tto a largo plazo (9 meses) no tuvo efectos significativos en morbimortalidad ü  En pacientes hospitalizados con IC, tratados con Tolvaptán oral 30 mg/día, facilita el manejo de la sobrecarga de volumen con: •  Reducción de peso temprana y sostenida •  Mejora en disnea y edema •  Normalización del [Na+]sérico ü  Perfil de seguridad notable •  Preservación de la función renal •  No hubo cambios en: ritmo cardíaco, presión arterial, electrolitos ü  Tolvaptán es un agente potencialmente útil para tratar pacientes con IC 63
  • 64. Guía práctica de uso de Tolvaptan –  Iniciar Tolvaptán a dosis de 15 mg una vez al día. –  Dar la medicación preferentemente por la mañana, con libre acceso al agua por parte del paciente –  Ajustar Tolvaptán desde 15 mg/d a 30 mg/d y desde 30 mg/d a un máximo de 60 mg/d si Nap < 135 mmol/L o si el incremento de Nap es ≤ 5 mmol/L en las 24 horas previas –  Desde el inicio de tratamiento, los pacientes deben ingerir fluidos según la sed que tengan.
  • 65. Guía práctica de uso de Tolvaptan –  Durante los primeros 1-2 días de la terapia y hasta que la dosis de Tolvaptán se estabilice, se debe monitorizar los niveles de Nap y el volumen corporal al menos cada 6-8 horas, sobre todo si factores de riesgo de mielinolisis (desnutrición, cirrosis, alcoholismo) o de sobrecorrección (causas reversibles de SIADH) –  Si la velocidad de corrección de Nap es > 1 mmol/L por hora o hay un incremento global >8mmol/L durante las primeras 12 horas de la terapia, se debe considerar que puede haber una corrección demasiado rápida y se debe de monitorizar más frecuentemente. –  En caso de sobrecorreción, parar el tratamiento, monitorizar la concentración de sodio frecuentemente y considerar la administración de suero hipotónico o desmopresina.
  • 66. Guía práctica de uso de Tolvaptan –  En pacientes con un incremento inapropiado de sodio sérico, monitorizar la enfermedad subyacente y las concentraciones de sodio sérico en intervalos regulares para evaluar la necesidad del tratamiento con Tolvaptán a largo plazo. –  En pacientes que tienen una causa intratable de SIADH y una recurrencia de la hiponatremia al interrumpir la terapia es probable continuar la terapia con Tolvaptán con una monitorización regular del sodio sérico. –  En pacientes con tipos transitorios potenciales de SIADH (neumonía, hemorragia subaracnoidea) se considerar una prueba terapéutica de interrupción de la terapia durante 5-7 días para determinar si el uso crónico de Tolvaptán es necesario para el mantenimiento a largo plazo de la normonatremia
  • 67. VAPTANES: CUESTIONES NO RESUELTAS • ¿Serán coste-efectivos? • ¿Que hiponatremias no se deben tratar con los vaptanes ? • ¿Por que existen fracasos en el tratamiento con los vaptanes? • ¿Todos los pacientes responden igual? • ¿Tiene alguna indicación en la hiponatremia aguda en urgencias? • ¿Deben usarse los vaptanes para tratar el edema resistente a diuréticos • ¿Reducen realmente la mortalidad en la insuficiencia cardíaca? • ¿Los vaptanes aumentan la sed? Gross, Nephrol Dial Transpl, 2009
  • 68.
  • 69. Algoritmo  2:  Tratamiento  No  Agudo   Síntomas  moderados/Leves  y/o  Hiponatremia  <48  horas