Czym jest zespół Hornera?

Zespół Hornera jest bardzo rzadkim schorzeniem neurologiczny, które najczęściej spowodowane jest zaburzeniem przebiegu nerwów współczulnych. Zaburzenie często spowodowane jest poprzez ucisk, uszkodzenie lub całkowite zerwanie drogi przewodnictwa we współczulnym układzie nerwowym.

Zazwyczaj zespół Hornera pojawia się jako schorzenie nabyte. Bardzo rzadko diagnozowane jest jako wrodzona wada (choć zdarza się, że zespół Hornera jest dziedziczony z pokolenia na pokolenie).

Umów się do lekarza rodzinnego

Kiedy może dojść do pojawienia się zespołu Hornera?

Zespół Hornera jest w większości przypadków schorzeniem nabytym, spowodowanym rozwijającymi się zmianami w obrębie pnia mózgu, powodującymi uciśnięcie na drogi nerwowe i zaburzenie przewodnictwa nerwów współczulnych. Przyczyny, w których dochodzi do ucisku na nerwy można podzielić na 3 grupy:

• wewnątrzczaszkowe, do których należą:
  • stwardnienie rozsiane;
  • zapalenie opon mózgowych;
  • syringomyelia;
  • guzy w obrębie podstawy czaszki, przysadki mózgowej lub rdzenia kręgowego;
  • urazy kręgosłupa powyżej kręgu Th3;
• zmiany i uszkodzenia w obrębie klatki piersiowej:
  • guz Pancoasta – nowotwór złośliwy szczytu płuca;
  • tętniak w okolicy tętnicy podobojczykowej;
  • uraz splotu ramiennego;
• zmiany w okolicy tętnicy szyjnej wewnętrznej;
  • rozwarstwienie lub tętniak tętnicy szyjnej wewnętrznej.

Zespół Hornera może być również powikłaniem, m.in. po zabiegach kardiochirurgicznych, wynikającym z naruszenia współczulnego unerwienia oka.

Objawy zespołu Hornera

Objawy charakterystyczne dla zespołu Hornera ujawniają się po jednej stronie twarzy i zależne są od lokalizacji uszkodzenia, a stopień ich nasilenia powiązany jest ze stopniem uszkodzenia dróg nerwowych.

Najbardziej charakterystyczne objawy, pozwalające zdiagnozować zespół Hornera to:

• opadnięcie powieki;
• zapadnięcie gałki ocznej;
• różnobarwność źrenic;
• wolniejsze niż po stronie zdrowej rozszerzanie się źrenicy przy dopływie światła;
• mniejsza potliwość skóry po stronie zajętej.

W przypadku zaobserwowania wyżej wymienionych objawów - nie zwlekaj, zgłoś się do lekarza. W pierwszej kolejności można udać się do lekarza rodzinnego, który w zależności od prawdopodobnej przyczyny problemu z okiem skieruje pacjenta do okulisty lub neurologa. Wczesne zdiagnozowanie choroby i przyczyny problemu polepsza rokowanie oraz ma kluczowe znaczenie dla dalszego postępowania terapeutycznego.

Na wizytę do wybranego specjalisty możesz umówić się z łatwością i bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.

Leczenie zespołu Hornera

Sposób leczenia zespołu Hornera uzależniony jest od przyczyny problemu. Zaobserwowanie objawów wskazujących na możliwość wystąpienia zespołu Hornera jest wskazaniem do rozszerzenie diagnostyki o inne badania (poza podstawowe badanie fizykalne), w zależności od podejrzenia problemu. Wśród badań rozszerzających diagnostykę wyróżnić można m.in. RTG płuc, tomografię komputerową lub rezonans głowy oraz badania laboratoryjne.  

Niestety, nie istnieje konkretny lek służący walce z tą przypadłością. Leczenie musi być ukierunkowane na przyczynę powstawania problemu, dlatego trafna i szybka diagnoza jest tak istotna.

W przypadku nowotworów postępowaniem klinicznym jest podjęcia radioterapii lub chemioterapii. Gdy problem leży np. w obecności innego rodzaju guza czy tętniaka, wówczas wskazana jest ich operacja.

Ciekawostka

Zespół Hornera pojawia się także u zwierząt. Udokumentowany został u psów, kotów, krów, a nawet koni. Objawy schorzenia prezentują się w taki sam sposób jak u ludzi. Przyczyny zespołu Hornera czy jego leczenie również niczym się nie różnią między ludźmi a zwierzętami.

Bibliografia:

1. Drobek-Słowik, M. (2018). Zespół Hornera. Okulistyka Po Dyplomie, 06.
2. Horner’s Syndrome (2003). Dostępne na: https://rarediseases.org/rare-diseases/horners-syndrome/.
3. Madany, J., Wrześniewska, K. (2018). Zespół Hornera u psów i kotów - okulistyczny sygnał występowania chorób o zróżnicowanym charakterze. Życie Weterynaryjne, 93(10), s. 696-700.
4. Khan, Z., Bollu,P.C. (2022). Horner syndrome. StatPearls Publishing. Dostępne na: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500000/.