Artikelreeks: e-factureren | SAF-T | ViDA en de strijd tegen belastingfraude (deel 1) Europa loopt inkomsten mis door het BTW - gat

Europa loopt inkomsten mis door het BTW - gat | de Compliance en Policy Gap

Steeds meer Europese lidstaten wachten niet langer meer op de aangekondigde initiatieven van de Europese Raad om belastingfraude een halt toe te roepen en de inkomsten uit BTW veilig te stellen.

Vooruitlopend op de invoering van Europees-brede maatregelen (ViDA - VAT in the Digital Age) starten lidstaten met het verplicht stellen van 1) elektronisch factureren tussen ondernemers en 2) elektronisch aangeven van belastingen via SAF-T.

Het zijn vooral de lidstaten, die hoog scoren op de VAT Compliance Gap index uit het recent gepubliceerde 'VAT Gap Report 2022' van de Europese Commissie, die het voortouw nemen.

• Italië - € 26,2 miljard

• Frankrijk - € 14 miljard

• Roemenië - € 7,4 miljard

• Polen - € 5,3 miljard

• België - € 4,7 miljard

• Griekenland - € 3,2 miljard

• Spanje - € 3,4 miljard

• Tsjechië - € 2,1 miljard

• Oostenrijk - € 2,7 miljard

• Denemarken - € 1,6 miljard

Het is geen toeval dat het 'VAT Gap Report 2022' samenvalt met het pakket van maatregelen voor hervorming van het Europees BTW - stelsel dat de Europese Commissie op 8 december 2022 heeft voorgesteld.

De Europese Commissie worstelt immers al jaren met het vinden van een manier om meer grip te krijgen op belastingfraude en de inkomsten uit BTW veilig te stellen.

Daartoe zijn in de afgelopen 15 jaar verschillende maatregelen voorgesteld en doorgevoerd. Helaas hebben deze niet geleid tot lagere lasten voor het bedrijfsleven, meer inkomsten uit BTW heffing en minder belastingfraude.

Grotendeels omdat de aandacht van de Europese Commissie in de afgelopen 10 jaar vooral is gegaan naar het inrichten van elektronisch factureren tussen ondernemers en overheden (B2G) met als doel lastenverlichting van de overheid.

Zijn bedrijven klaar voor e-factureren, SAF-T en ViDA maatregelen

De plannen van de Europese Commissie en de initiatieven van genoemde lidstaten maken dat bedrijven op korte termijn geconfronteerd (gaan) worden met fundamentele veranderingen.

Zijn bedrijven die handel drijven in Europa klaar voor de fundamentele veranderingen die elektronisch factureren, SAF-T en ViDA met zich meebrengen?

Wie zal het zeggen!

Bedrijven mogen zich gaan voorbereiden op een periode die een zwaar beslag gaat leggen op alle beschikbare resources en middelen.

Het ViDA-voorstel ligt met haar tijdschema op ramkoers met de invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) die gepland staat voor de periode 2024 - 2026.

Mijn advies: misschien is het nu tijd om versneld die modernisering van het digitale proces-, informatie- en applicatielandschap op te pakken.

In een reeks van artikelen geef ik de komende dagen een toelichting op:

• Europa loopt inkomsten mis door het BTW - gat

• de historie van de BTW richtlijn en elektronisch factureren

• het ViDA voorstel (VAT in the Digital Age)

• een overzicht van de status van de lidstaten

• ... voorbereiden hoe dan

Europa loopt inkomsten mis door het BTW - gat | de Compliance en Policy Gap

Volgens het op 9 december 2022 gepubliceerde 'VAT Gap Report 2022' van de Europese Commissie is Europa over het jaar 2020 € 93 miljard aan inkomsten misgelopen door niet naleving van de BTW wet- en regelgeving | de VAT Compliance Gap genoemd.

De VAT Policy Gap wordt voor Europa als geheel geschat op € 1.043 miljard.

De opstellers van het rapport maken een onderscheid tussen VAT Compliance Gap en VAT Policy Gap.

• VAT Compliance Gap, zoals hieronder beschreven, is het verschil tussen de belastingopbrengsten die zouden moeten worden geïnd en de werkelijke opbrengsten. Anders gezegd: het verschil tussen de VAT total tax liability (VTTL) en de VAT revenue.

• VAT Policy Gap geeft het effect weer van het toepassen van verlaagde tarieven inclusief vrijstellingen op de inkomsten die worden gegenereerd.

VAT Compliance Gap

De VAT Compliance Gap omvat veel meer dan de Missing Trader Intra-Community (MTIC) fraud, waarbij in de meest simpele vorm een ondernemer wel BTW in rekening brengt maar deze niet afdraagt aan de belastingautoriteiten. Bij complexere vormen, doorgaans BTW-carrouselfraude genoemd, worden goederen geïmporteerd en verkocht via een reeks bedrijven voordat ze weer worden geëxporteerd. De importeur brengt BTW in rekening aan het eerste bedrijf in de keten en draagt deze niet af aan de belastingautoriteiten. Het laatste bedrijf exporteert de goederen en vraagt de betaalde BTW terug via een verzoek teruggaaf omzetbelasting.

[Zie referenties: "EUROPOL - MTIC (Missing Trader Intra Community) fraud"]

VAT Compliance Gap omvat eveneens het verlies aan inkomsten door insolventie (faillissement of uitstel van betaling), reken- en administratieve fouten, belastingontduiking en -ontwijking, alsook fiscale optimalisatiepraktijken (welke legaal zijn).

[Zie referenties: "Taxation and Customs Union - VAT Gap Reports 2009 - 2022"]

VAT Policy Gap

De VAT Policy Gap vergelijkt de werkelijke situatie waarin een deel van de geleverde goederen en diensten zijn vrijgesteld of worden belast tegen een verlaagd tarief met de hypothetische situatie waarin alle geleverde goederen en diensten tegen het normale tarief worden belast.

Opvallend is dat de VAT Policy Gap een veel groter deel uitmaakt van de inkomsten die Europa als geheel misloopt. Dit is voor het overgrote deel veroorzaakt door de maatregelen die lidstaten hebben getroffen om haar burgers te beschermen tegen de economische gevolgen van de COVID-19 pandemie.

Volgens de BTW richtlijn uit 2006 zijn lidstaten, binnen bepaalde grenzen, vrij om te bepalen of zij een verlaagd tarief toepassen op de leveringen van goederen en/of diensten.

Op 6 april 2022 heeft de Europese Commissie een aanpassing van de BTW Richtlijn gepubliceerd die de lidstaten meer ruimte geeft bij het vaststellen van tarieven.

Volgens de nieuwe regels kunnen lidstaten maximaal vijf tarieven toepassen.

Gaan deze nieuwe regels leiden tot een verlaging van de VAT Policy Gap, ik ben benieuwd - misschien heeft het ene niks te maken met het andere!

Referenties

✅ Artikelreeks: e-factureren | SAF-T | ViDA en de strijd tegen belastingfraude (deel 2) de BTW richtlijn en elektronisch factureren

✅ Artikelreeks: e-factureren | SAF-T | ViDA en de strijd tegen belastingfraude (deel 2) de BTW richtlijn en elektronisch [LinkedIn]

✅ EUROPOL - MTIC (Missing Trader Intra Community) fraud

✅ Taxation and Customs Union - VAT Gap Reports 2009 - 2022

✅ Directive 2006/112/EC - 32006L0112 (28 November 2006)

Council Directive 2006/112/EC of 28 November 2006 on the common system of value added tax - VAT Directive

✅ Directive (EU) 2022/542 - 32022L0542 (5 April 2022)

Council Directive (EU) 2022/542 of 5 April 2022 amending Directives 2006/112/EC and (EU) 2020/285 as regards rates of value added tax