Alergia pokarmowa u dzieci jest powszechnie występującą przypadłością. Jak pokazują badania w przeciągu ostatnich kilku dekad problem ten nieustannie narasta i spędza sen z powiek niejednemu rodzicowi. Czym jest alergia pokarmowa u dziecka, jakie są jej objawy i możliwości leczenia? Odpowiedź na te oraz inne pytania znajdziesz w poniższym tekście. Zachęcamy do lektury, zwłaszcza świeżo upieczonych rodziców.
Polecane produkty na alergię pokarmową u dziecka
Spis Treści
Jak wygląda i jak rozpoznać alergię pokarmową u dziecka?
Bardzo często można spotkać się ze stwierdzeniem, że alergie to znak naszych czasów. Rzeczywiście trudno się z tym nie zgodzić. Boryka się z nimi blisko 5% dorosłych i aż 10% dzieci na całym świecie. Uznaje się, że zjawisko to ma m.in. związek z czynnikami środowiskowymi, w tym narastającym zanieczyszczeniem. Ponieważ układ odpornościowy dzieci na początkowych etapach życia nie jest w pełni rozwinięty, należą one do grupy potencjalnie najbardziej narażonej na występowanie reakcji uczuleniowych.
Dlatego też alergie pokarmowe u dzieci często pojawiają się już w okresie niemowlęctwa i na wczesnym etapie dzieciństwa. Dla przykładu aż 3% dzieci w Polsce rozwija alergię na białko mleka krowiego do 3. roku życia. Bardzo często jednak, wraz z wiekiem i w miarę dojrzewania układu immunologicznego, uczulenie na dany składnik pokarmowy zanika, ale nie jest to regułą. Pytanie zatem brzmi jak rozpoznać alergię pokarmową u dziecka? Choć jej przebieg może być bardzo różny, tym co powinno skłonić do wizyty lekarskiej w celu rozpoznania lub wykluczenia dolegliwości, są symptomy ze strony układu pokarmowego, oddechowego, a także zmiany skórne. W pierwszych tygodnia życia rozpoznanie uczulenia pokarmowego u dziecka bywa trudne. W tym okresie bowiem niedojrzały układ pokarmowy lubi „dać o sobie znać”. Dla przykładu wzdęcia, gazy czy kolki mogą, ale nie muszą zwiastować alergii pokarmowej.
Polecane produkty na alergię pokarmową u dziecka
Objawy alergii pokarmowej u dzieci
Najczęstsze objawy alergii pokarmowej u dzieci obejmują:
- dolegliwości żołądkowo- jelitowe: biegunka, zaparcie, bóle brzucha, wzdęcia;
- dolegliwości skórne: egzema, pokrzywka bądź innego rodzaju wykwity lub wysypka, którym zwykle towarzyszy świąd i podrażnienie;
- dolegliwości ze strony układu oddechowego: suchość błon śluzowych nosa, nieżyt nosa, kaszel, chrypka.
Niekiedy wśród objawów alergii dziecięcej rozpoznaje się także te związane z ośrodkowym układem nerwowym oraz układem sercowo-naczyniowym. W najcięższych przypadkach może dojść do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, który stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia dziecka.
Najczęstsze alergie pokarmowe u dzieci wywoływane są, przez wspomniane już mleko i przetwory mleczne, ponadto jaja, orzechy - w szczególności orzechy arachidowe!, pszenicę, ryby, owoce morza (krewetki, kraby, langusty, homary, raki), mięczaki i soję. Produkty te określa się mianem „wielkiej ósemki”. Co to oznacza? Nic innego jak listę najbardziej alergizujących pokarmów, stworzoną przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO, ang. Food and Agriculture Organization). Stosunkowo często przyczyną alergii bywają także niektóre warzywa i owoce, w tym: pomidor, seler, pietruszka, truskawki, poziomki, cytrusy, a ponadto czekolada.
Alergia pokarmowa u dziecka - jak leczyć?
Podstawowym sposobem leczenia alergii pokarmowej u dzieci jest stosowanie diety eliminacyjnej. Polega ona na całkowitym wyłączeniu z żywienia dziecka uczulających pokarmów. Dla przykładu, w przypadku skazy białkowej u niemowląt konieczne jest odstawienie mleka krowiego oraz innych pokarmów, które zawierają je w składzie.
Należy ponadto zwrócić szczególną uwagę na rozszerzanie diety niemowlaka, co w przypadku małych alergików jest dla rodziców nie lada wyzwaniem. Bardzo często zdarza się bowiem, że dziecko uczulone jest na więcej niż jeden składnik pokarmowy, a im więcej włącza się ich do diety, tym trudniej o rozpoznanie, który z nich potencjalnie odpowiada za reakcje alergiczne.
Dlatego też sporo rodziców dzieci, u których podejrzewa się alergie pokarmowe, zastanawia się od kiedy słoiczki dla niemowlaka są bezpieczne i czy w ogóle je wprowadzać. Warto w tej kwestii kierować się zdrowym rozsądkiem i prowadzić dokładne obserwacje. Po pierwsze należy dokładnie czytać informacje zawarte na słoiczkach i opakowaniach kaszek dla niemowląt. W przypadku tych drugich trzeba pamiętać, że gluten w diecie dziecka nie jest wskazany w pierwszych miesiącach życia. Zgodnie z bieżącym schematem żywienia niemowląt powinno się go wprowadzać pomiędzy 17. a 26. tygodniem od narodzenia. Alternatywę dla kaszek z glutenem mogą stanowić wysokiej jakości naturalne kaszki jaglane.
Bez względu na to czy decydujemy się na gotowy produkt, czy też samodzielnie przygotowujemy posiłki dla małego alergika, zasada mówi, aby poszczególne pokarmy wprowadzać pojedynczo. Jeśli przez kilka dni nie obserwuje się odczynów alergicznych, wówczas można rozszerzyć dietę o kolejny składnik.
Elementem leczenia alergii pokarmowej dziecka może być także przeprowadzenie mniej więcej raz na pół roku prowokacji danym alergenem i obserwacja czy rozwija się tolerancja. Próby takie najlepiej jednak konsultować z lekarzem.
Alergia pokarmowa u dzieci - jakie badania
Diagnostyka alergii pokarmowych obejmuje szereg działań ze strony lekarza. Istotną rolę gra tutaj wywiad rodzinny. Okazuje się bowiem, że dzieci rodziców cierpiących na uczulenia pokarmowe, zapadają na nie zdecydowanie częściej niż dzieci rodziców wolnych od alergii. Poza wywiadem przeprowadza się również badania przedmiotowe, punktowe testy skórne, a także szereg badań krwi (m.in. pomiar stężenia w surowicy krwi swoistej alergenowo immunoglobuliny w klasie E).
Niekiedy diagnostyka bywa poszerzana także o testy genetyczne. Jako element pozwalający na rozpoznanie uczulenia pokarmowego u dziecka wymienia się także diagnostyczne diety eliminacyjne. Polegają one na wykluczeniu z diety konkretnego alergenu i ocenie efektywności takiego postępowania, przy czym wykluczenie powinno trwać nie krócej niż przez 4 tygodnie.
Bibliografia:
- https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/co-warto-wiedziec-o-alergii-pokarmowej/
- Kargulewicz A. Alergie pokarmowe u dzieci. Lekarz POZ 6/2020;352-355.
dr n. farm. Paulina Znajdek-Awiżeń Absolwentka Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
iZielnik.pl
Członek Sekcji Fitoterapii Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Prowadzi wykłady, kursy, szkolenia oraz warsztaty z zakresu leku roślinnego, towaroznawstwa zielarskiego oraz wykorzystania roślin w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości. Wykładowca Instytutu Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych. Autorka i współautorka prac o charakterze naukowym i popularnonaukowym, opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych.
