Gruczolak - charakterystyka
Gruczolaki są łagodnymi, niegroźnymi zmianami nowotworowymi, pojawiającymi się w okolicy tkanki. Wyrastają wskutek wadliwego rozrostu tkanki nabłonkowej. Gruczolaki, podobnie jak w przypadku innych narośli nowotworowych, mogą sygnalizować swoją obecność, lub też rozwijać się zupełnie bezobjawowo - wszystko zależy od tego, jakiego rodzaju tworem są i w jakim miejscu się usadawiają. Gruczolak jest często guzem aktywnym hormonalnie: może produkować hormony, które mogą mieć realny i silny wpływ na funkcjonowanie organizmu, zaburzając jego prawidłowe czynności.
Typy gruczolaka i objawy
Gruczolak może powstawać w różnych miejscach, jednak zawsze są to okolice narządów. Przyczyny powstawania nie są do końca poznane, jednak zakłada się, że podłoże genetyczne odgrywa ważną rolę w tworzeniu się guzów tego rodzaju. Najczęściej występującymi guzami są:
- gruczolak przysadki mózgowej
- gruczolak trzustki
- gruczolak nadnercza
- gruczolak żołądka
- gruczolak wątroby
- gruczolak prostaty
Prawidłowe rozpoznanie gruczolaka konkretnego narządu uzależnione jest od tego, w jakim miejscu się pojawił - do diagnozy potrzebne są odpowiednie metody. Jakie objawy dają poszczególne, najczęściej występujące typy gruczolaka?
Gruczolak przysadki mózgowej usytuowany jest w zagłębieniu kości klinowej, zwanej inaczej siodłem tureckim. Guzy większe niż 1 cm nazywane są gruczolakami, te mniejsze - mikrogruczolakami. Ten rodzaj guza wydziela hormony i w zależności od ich rodzaju, wyróżnia się trzy typy tego guza przysadki mózgowej. Są to gruczolaki:
- prolaktynowe
- wytwarzające hormon wzrostu
- kortykotropowe.
Pozostałe guzy (około 20 % przypadków) to gruczolaki nieczynne hormonalnie. Najczęstsze objawy, jakie dają gruczolaki przysadki mózgowej, to:
- zaburzenia hormonalne
- nadmierne przybieranie masy ciała
- zaburzenia procesu wzrostu
- choroba Cushinga.
Rozwój gruczolaków przysadki mózgowej często przebiega bezobjawowo, czasem powodując mało charakterystyczne dolegliwości, takie jak bóle głowy czy ucisk nerwu wzrokowego, który powodować może pogorszenie jakości widzenia.
Gruczolak trzustki daje o sobie znać na kilka różnych sposobów - między innymi są to bóle brzucha, obniżony apetyt, utrata masy ciała, nudności.
Guzy nadnerczy zwykle nie dają żadnych objawów, a ich obecność odkrywa się przy okazji diagnozowania innych schorzeń. Jeśli jednak gruczolaki nadnerczy są aktywne hormonalnie, mogą powodować zmiany skórne, otyłość (brzuszną), zaburzenie cyklu miesiączkowania, cukrzycę, osteoporozę, a także nadmierne owłosienie.
Gruczolak żołądka nie daje jednoznacznych objawów - są to bowiem najczęściej niestrawność, brak apetytu, nudności, wymioty, a także bóle w nadbrzuszu, pojawiające się na czczo.
Gruczolak wątroby często również nie daje o sobie znać i jest odkrywany przy okazji badań z innych powodów. Jeśli już pojawiają się symptomy tego guza, są nimi: odczuwalny dyskomfort z prawej strony brzucha, bóle brzucha po prawej stronie, czasem jest to wyczuwalny palpacyjnie guz w prawym podżebrzu, a także bolesne krwotoki z guza.
Gruczolak prostaty może objawiać się uciskaniem na cewkę moczową i utrudnionym oddawaniem moczu, co w konsekwencji często powoduje zapalenie pęcherza, przez zalegający mocz.
Leczenie gruczolaków
Leczenie guzów, jakimi są gruczolaki, podobnie jak w przypadku innych rodzajów nowotworów, uzależnione jest od tego, jaki narząd został zaatakowany. W zależności od rodzaju, wielkości i aktywności wydzielania hormonu przez guza, wieku pacjenta i innych, występujących w tym samym czasie schorzeń, gruczolaki przysadki mózgowej leczy się różnymi metodami. Najczęściej wystarczające okazuje się leczenie farmakologiczne. Często jednak wymagana jest interwencja chirurgiczna, a jako uzupełnienie - radioterapia. Jeśli guz zaatakował tarczycę, najczęściej usuwa się go chirurgicznie, z użyciem terapii radiojodem, wykorzystuje się także ostrzykiwanie stężonym etanolem.
Gwarancją stuprocentowego pozbycia się gruczolaków nadnerczy jest ich chirurgiczne usunięcie. Jeśli gruczolak na miejsce bytowania wybrał gruczoł krokowy, najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze, a w razie zakażenia, stosuje się leki przeciwbakteryjne. Leczenie operacyjne w tym przypadku wybierane jest w niektórych, wymagających tego przypadkach. Interwencja chirurgiczna jest jednak ostatecznością, bowiem może nieść za sobą mnóstwo powikłań.
Przyczyny powstawania gruczolaków. Kto znajduje się w grupie ryzyka?
Do tej pory nie udało się ustalić jednoznacznej przyczyny powstawania gruczolaków. Według specjalistów, dość prawdopodobną przyczyną powstawanie tego rodzaju zmian, są geny. W grupie ryzyka znajdują się więc przede wszystkim te osoby, w rodzinie których występowały już przypadki gruczolaków różnych narządów.
To również może cię zainteresować:
Gruczolak przysadki mózgowej - objawy, diagnoza, leczenie
Nowotwór i rak to nie to samo. Podział i nazewnictwo nowotworów
