Schizofrenia - choroba, która przeraża. Jakie są rodzaje i przyczyny schizofrenii?
Schizofrenia to ciężka choroba psychiczna, której przyczyny wciąż nie są do końca poznane. Specjaliści wskazują na pewne, określone cechy psychiczne dziecka, u którego może rozwinąć się choroba. Kto może zachorować na schizofrenię i jakie są jej rodzaje? Sprawdź!
Schizofrenia to inaczej psychoza schizofreniczna. Nazwa tej przewlekłej choroby psychicznej pochodzi od słów schizis i phren, tłumaczonych jako „rozszczepić” i „umysł”. Schizofrenia polega na zniekształconym odbiorze i ocenie rzeczywistości. Jakie są objawy schizofrenii? Wyobraź sobie, że jesteś obserwowany lub śledzony, masz omamy słuchowe, widzisz coś, czego nie ma. Przerażające? Taka jest codzienność schizofrenika. Zaniedbuje on higienę, wycofuje się z życia towarzyskiego, a jego zachowanie uważane jest za dziwaczne i ekscentryczne. Zobacz, co musisz wiedzieć o tej okrutnej chorobie.
Zobacz także: Osobowość paranoiczna - kiedy cały świat jest przeciwko tobie! Co czuje paranoik?
Schizofrenia - ryzyko zachorowania
Schizofrenia jest chorobą rzadką. Nie jest też dziedziczna, jak się niektórym wydaje. Po rodzicach możemy odziedziczyć jedynie gen, który może odpowiadać za rozwój takiej choroby, ale nie musi.
Ryzyko zachorowania w ciągu całego życia wynosi 1 procent. Na schizofrenię najczęściej chorują osoby młode. Kobiety zaczynają chorować między 25. a 34. rokiem życia, a mężczyźni trochę wcześniej - między 15.a 24. rokiem życia). Początek choroby może być nagły lub może ona przebiegać stopniowo. Niekiedy pierwsze symptomy zaburzenia mogą przypominać nerwicę.
Osoby ze zdiagnozowaną schizofrenią skarżą się często na zaburzenia współtowarzyszące, takie jak depresja czy nerwica. Psycholodzy twierdzą, że chorobę mogą uaktywniać sytuacje stresowe, traumy, alkohol lub narkotyki. 40 procent chorych na schizofrenię w ciągu całego życia będzie nadużwać różnych substancji psychoaktywnych.
Schizofrenia - przyczyny
Przyczyny schizofrenii nie są w pełni znane. Zwraca się uwagę na czynniki:
- biologiczne – zmiany w budowie mózgu, nieprawidłowe działanie neuroprzekaźników,
- genetyczne – większe ryzyko zachorowania, gdy choruje rodzic, brat lub siostra,
- środowiskowe – wpływ otoczenia na dziecko,
- psychologiczne:
Nastolatki, które zachorowały na schizofrenię, przejawiały pewne określone cechy osobowości:
- nieśmiałość, małomówność,
- izolacja, uciekanie w „wewnętrzny świat” przeżyć,
- wycofywanie się z grupy rówieśników,
- trudności z nawiązywaniem znajomości.
Częściej na schizofrenię chorują dzieci, u których od najmłodszych (nawet niemowlęcych) lat występowały zaburzenia neurologiczne i rozwojowe. Cechowało je:
- opóźnione mówienie, chodzenie,
- zmniejszone napięcie mięśniowe,
- nadpobudliwość,
- słaba koordynacja ruchów,
- opóźniony rozwój intelektualny,
- zaburzenia koncentracji,
- słabszy kontakt emocjonalny z rodzicem.
Zobacz także: Obsesja: czym jest i jak ją leczyć?
Schizofrenia - rodzaje
Choroba nie przebiega jednakowo u wszystkich pacjentów. U jednych chorych dominuje stupor, u innych urojenia prześladowcze lub zaburzenia nastroju. Wyróżnia kilka rodzajów schizofrenii. Najbardziej popularnym rodzajem schizofrenii jest schizofrenia paranoidalna.
Schizofrenia paranoidalna - to najczęstszy rodzaj schizofrenii. W schizofrenii paranoidalnej dominują urojenia, które mają charakter paranoidalny. Są to:
- urojenia prześladowcze - poczucie, że jest się podsłuchiwanym i śledzonym. Chory sądzi, że czyha na niego zagrożenie z zewnątrz;
- urojenia ksobne (odnoszące) - pacjent czuje, że jest obserwowany i obśmiewany, może np. sądzić, że mówią o nim w radiu;
- urojenia zazdrości - chory może myśleć, że ktoś go zdradza i organizuje życie wokół ciągłego sprawdzania tego podejrzenia;
- urojenia odsłonięcia - chory sądzi, żę inni słyszą jego myśli i przekazują je innym osobom;
- urojenia oddziaływania - pacjent myśli, że jego zachowanie jest kontrolowane z zewnątrz.
Innym podstawoym objawem psychotycznym schizofrenii paranoidalnej są omamy (halucynacje). Najczęściej pojawiają się one w postaci głosów, które zazwyczaj są nieprzyjemne. Chory może słyszeć w głowie komentarze dotyczące swojego wyglądu lub zachęcające go do zrobienia czegoś.
Schizofrenia hebefreniczna - w tej odmianie schizofrenii omamy i urojenia mogą się nie pojawiać lub występować bardzo rzadko. Podstawowe symptomy schizofrenii hebefrenicznej to niedopasowanie nastroju do sytuacji, nieodpowiednie reakcje emocjonalne i nietypowe, ekscentryczne zachowania. Zwykle rozpoznaje się ją u pacjentów młodych - między 15. a 25. rokiem życia.
Schizofrenia katatoniczna - głównym objawem jest zubożenie ruchowe. Chorego może ogarniać stupor (nie rusza się i nie reaguje na bodźce). Poza tym pacjent może odmówić wykonywania poleceń lekarza np. przyjmowania pokarmów czy zastygnąć w jednej pozycji (tzw. giętkość woskowata - jeśli ustawimy jakąś część ciała w danej pozycji, pozostanie ona tak przez dłuższy czas).
Schizofrenia prosta - chory nie doświadcza omamów ani urojeń. Jego choroba polega na stopniowym wycofywaniu się z życia. Izoluje się, alienuje, przestaje utrzymywać kontakt z ludźmi. Jego funkcjonowanie społeczne, szkolne i zawodowe się pogarsza. Człowiek cierpiący na schizofrenię prostą staje się apatyczny, a jego zachowanie innym może wydawać się dziwaczne.
Schizofrenia rezydualna - w przypadku tej schizofrenii dominujące są objawy negatywne, czyli wycofanie społeczne, apatia, spowolnienie ruchowe, zobojętnienie, anhedonia. W początkowej fazie choroby pacjenci mogą mieć omamy i urojenia (w przeciwieństwie do schizofrenii prostej).
Schizofrenia niezróżnicowana - objawy są na tyle zróżnicowane, że nie jest możliwe postawienie diagnozy jednego, konkretnego rodzaju schizofrenii.
Tu się dzieje
