Dwór w Tułowicach Tułowice

Dwór w Tułowicach to jedna z najpiękniejszych siedzib ziemiańskich na Mazowszu. Zwraca uwagę harmonia form, uroda architektury i nastrojowość, jaką tworzy mimo zachowanej funkcjonalności. Przypuszcza się, że dwór zaprojektował znakomity budowniczy Hilary Szpilowski, z powodzeniem działający w tym czasie w tej właśnie okolicy (prawdopodobnie autor bardzo podobnego do tułowickiego dworu w Czerwonce).

Dwór w Tułowicach został wzniesiony około 1800 roku dla Franciszki z Lasockich, p. v. Karnkowskiej, s. v. Kucharskiej. Przez lata zmieniał właścicieli dość często (Konstanty Linowski był w jego posiadaniu w latach 1822 – 1833, potem stał się własnością Orsetich, od 1857 Górskich, następnie Marcelego Boskiego, Hilarego Ostrowskiego, od 1871 roku do początku XX wieku był w posiadaniu Bolechowskich, w dwudziestoleciu międzywojennym Domaszowskich). Dziś wraz z parkiem również jest własnością prywatną. Właściciel poszanował styl, w jakim utrzymane są jego dobra i w latach 80-tych wybudował dodatkowo oficynę utrzymaną w podobnym klasycystycznym duchu. Na terenie nastrojowego parku stanęła też wówczas neogotycka kapliczka.

Dwór w Tułowicach jest mimo okazałości bardzo oszczędny w środkach wyrazu. Parterowy, kryty czterospadowym dachem, dekoracyjność swą skupia w monumentalnym portyku toskańskim, zwieńczonym trójkątnym naczółkiem, który poprzedza wyższą o jedną kondygnację część środkową. Zwraca uwagę zwrócenie portyku nie do ulicy, lecz w stronę parku, czyli niejako odwrócenie życia właścicieli od oficjalnych trendów, otwarcie się na przyrodę. Jak piszą o tym zabiegu P. Libicki i M. Libicki: „Ta dewaluacja elewacji frontowej z równoczesnym zaakcentowaniem otwarcia salonu, a więc głównego reprezentacyjnego wnętrza, na park, jest wyrazem nowej pooświeceniowej epoki. To wyraz preromantycznego świata uciekającego w marzenia i w naturze upatrującego spełnienia”.

Od frontu zdobi dwór dość skromny w wyrazie ryzalit z parą toskańskich pilastrów i trójkątnym naczółkiem.

Źródło: P. Libicki, M. Libicki, Dwory i pałace na Mazowszu, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2009


Aktualizacja: